โดย นิอับดุลรากิ๊บ บินนิฮัสซัน
ระบบสุลต่านบรูไน
รัฐบรูไนปกครองด้วยระบบสุลต่านนับตั้งแต่ปี 1363 จนถึงปัจจุบัน มีสุลต่านทั้งหมดจำนวน 30 องค์ โดยสุลต่านบรูไนองค์แรกคือ Sultan Muhammad Shah (1363-1402), สุลต่านองค์ที่ 6 คือ Sultan Bolkiah (1485-1524), สุลต่านองค์ที่ 29 คือ Sultan Omar Ali Saifuddin III (1950-1967) และสุลต่านองค์ปัจจุบันคือ Sultan Haji Hassanal Bolkiah Mu’izzaddin Waddaulah ขึ้นครองราชย์ตั้งแต่ปี 1967 จนถึงปัจจุบัน.
การเมืองการปกครองของบรูไน
ประเทศบรูไนดารุสสาลามเป็นประเทศที่มีการปกครองแบบราชาธิปไตยภายใต้รัฐธรรมนูญ (Constitutional Mornachy ) ซึ่งมีหลักการว่า Melayu Islam Beraja ( MIB ) โดยองค์สุลต่านเป็นผู้นำของประเทศและเป็นผู้นำรัฐบาล ด้วยการดำรงตำแหน่งนายกรัฐมนตรี และรัฐมนตรีว่าการกลาโหม ได้รับการช่วยเหลือให้คำปรึกษาจากสภาที่ปรึกษา และคณะรัฐมนตรีประเทศบรูไนไม่มีสภานิติบัญญัติหรือสภาผู้แทนราษฎร ในปี 2000 ทางองค์สุลต่านได้มีการประชุมเพื่อกำหนดรัฐสภา (Parliament) ซึ่งไม่เคยมีการจัดตั้งมานับตั้งแต่ปี 1984 ซึ่งเป็นปีที่ได้รับเอกราชจากอังกฤษ ด้านการป้องกันประเทศนั้น ทางบรูไนได้มีการทำสนธิสัญญากับอังกฤษ โดยทางอังกฤษได้ส่งกลุ่มทหารเผ่ากรุข่า (Gurkha ) ซึ่งเป็นชนเผ่าของประเทศเนปาลได้ตั้งฐานอยู่ในประเทศบรูไน ตั้งอยู่ที่ Seria การป้องกันประเทศของบรูไนนับว่ามีน้อยมากเมื่อเปรียบเทียบกับความร่ำรวยของประเทศ ประเทศบรูไนเองก็มีส่วนในการอ้างสิทธิเหนือหมู่เกาะ Spratly ซึ่งมีประเทศมาเลเซีย ,จีน ,ไต้หวัน ,เวียดนาม ,ฟิลิปปินส์ร่วมอ้างสิทธิเหนือหมู่เกาะดังกล่าวด้วย
บรูไนแบ่งการปกครองออกเป็น 4 อำเภอ คือ
1.Belait
เป็นอำเภอที่ใหญ่ที่สุดของบรูไน เป็นอำเภอที่อยู่ทางทิศตะวันตกของประเทศบรูไน มีเมืองเอกชื่อว่า Kuala Belait เมืองอื่นๆที่มีชื่อเช่น Badas, Kerangan, Nyatan, Labi, Lumut, Seria, Sukang และ Talingan อำเภอนี้มีดินแดนทางทิศเหนือติดทะเลจีนใต้ ทางทิศตะวันออกติดกับอำเภอ Tutang และทางทิศใต้และทิศตะวันตกติดกับประเทศมาเลเซีย
2.Brunei และ Muara
เป็นอำเภอที่เล็กที่สุดของประเทศบรูไน ตั้งอยู่ทางเหนือสุดของประเทศ มีเมืองเอกชื่อว่า Bandar Seri Begawan ซึ่งเป็นเมืองหลวงของประเทศบรูไนด้วย เมืองที่สำคัญมีเมือง Muara อำเภอนี้มีดินแดนทางทิศเหนือติดกับทะเลจีนไต้ ทางทิศตะวันออกติดกับแหลมหรือ อ่าวบรูไน ทางทิศไต้ติดกับประเทศมาเลเซีย และทิศตะวันตกติดกับ Tutong และที่อ่าวบรูไนมีเกาะอีกหลายเกาะตั้งอยู่
3.Temburong
เป็นอำเภอที่ตั้งอยู่ทางตะวันออกสุดของประเทศบรูไน อำเภอ Temburong เป็นอำเภอที่ค่อนข้างแปลก เพราะอำเภอนี้ถูกตัดขาดจากดินแดนของประเทศบรูไนมีเพียงอ่าวบรูไนเท่านั้นเป็นตัวเชื่อมระหว่างอำเภอ Temburong กับส่วนอื่นๆของประเทศบรูไน ดังนั้นเมื่อประชาชนประเทศบรูไนจากอำเภอ Temburong จะเดินทางไปยังอำเภออื่นๆของประเทศบรูไน จึงมีทางเดียวเท่านั้นที่เป็นดินแดนเดียวกัน นั้นคือการเดินทางทางทะเล โดยผ่านอ่าวบรูไน ส่วนการเดินทางทางบกนั้นจำเป็นต้องผ่านดินแดนของประเทศมาเลเซียส่วนที่เรียกว่า Limbang ดังนั้นประชาชนชาวบรูไนจากอำเภอ Temburong ที่ต้องการเดินทางไปยังส่วนอื่นๆของบรูไนโดยผ่าน Limbang จึงต้องใช้ Pasport ในการเดินทางดังกล่าว
4.Tutong
เป็นอำเภอหนึ่งของประเทศบรูไน มีเมืองเอกชื่อว่า Tutong ส่วนเมืองที่สำคัญอื่นๆเช่น Kuala Abang , Lamunin, Melit, Penanjong และTelisai อำเภอนี้มีเพื้นที่ทางทิศเหนือติดกับทะเลจีนใต้ ทางทิศตะวันออกกับอำเภอBrunei และMuara รวมทั้งประเทศมาเลเซีย ส่วนทางทิศตะวันตกติดกับอำเภอ Belait
คณะรัฐมนตรีของประเทศบรูไน
สุลต่านฮัสซันนัลบอเกียะห์ เป็นผู้นำของประเทศบรูไน ยังมีตำแหน่งอีก 3 ตำแหน่งคือ นายกรัฐมนตรี, รัฐมนตรีว่าการกระทรวงกลาโหม และรัฐมนตรีกระทรวงการคลัง นอกจากนั้นตำแหน่งในคณะรัฐมนตรีของบรูไนดังนี้
- รัฐมนตรีอาวุโส ประจำสำนักนายกรัฐมนตรี คือ Pengiran Muda Haji Al –Muhtadee Billah องค์รัชทายาทของสุลต่านแห่งประเทศบรูไน
- รัฐมนตรีว่าการกระทรวงต่างประเทศ
- รัฐมนตรีว่าการกระทรวงศึกษาธิการ
- รัฐมนตรีว่าการกระทรวงศาสนา
- รัฐมนตรีว่าการกระทรวงศาสนา
- รัฐมนตรีว่าการกระทรวงอุตสาหกรรมและทรัพยากรพื้นฐาน
- รัฐมนตรีว่าการกระทรวงคมนาคม - รัฐมนตรีว่าการกระทรวงมหาดไทย
- รัฐมนตรีว่าการกระทรวงสาธารณสุข
- รัฐมนตรีว่าการกระทรวงการพัฒนา
- รัฐมนตรีว่าการกระทรวงวัฒนธรรม ,เยาวชน และการกีฬา
- รัฐมนตรีว่าการพลังงานประจำสำนักนายกรัฐมนตรี
- รัฐมนตรีว่าการกระทรวงคลังคนที่ 2
รัฐธรรมนูญของประเทศบรูไน
ประเทศบรูไนมีการใช้รัฐธรรมนูญตั้งแตปี 1959 และรัฐธรรมนูญฉบับดังกล่าวมีการแก้ไขในปี 1971 และปี 1984 โดยรัฐธรรมนูญฉบับปี 1959 ได้กำหนดให้สุลต่านเป็นผูนำของรัฐโดยมีอำนาจสมบูรณ์ องค์สุลต่านมีผู้ช่วยและผู้ให้คำปรึกษาโดย 5 สภา คือสภา ศาสนา (The Religious Council) สภาที่ปรึกษา( The Privy Council) สภารัฐมนตรี ( The Council of Ministers ), สภานิติบัญญัติ ( The Legislatif Council ) และสภาที่เรียกว่า The Council of Succession ซึ่งทำหน้าที่ในการเลือกสุลต่านองค์ใหม่ และภาระกิจอื่นๆ ตามรัฐธรรมนูญฉบับ 1959 นั้นกำหนดให้นายกรัฐมนตรีเป็นตำแหน่งสูงในฝ่ายบริหาร โดยมีที่ปรึกษาชาวอังกฤษผู้มีตำแหน่งเป็น British High Commissioner ให้คำปรึกษาในกิจการต่างๆยกเว้นกิจการเกี่ยวกับศาสนา และขนบธรรมเนียมประเพณีของชาวมลายู ต่อมามีการแก้ไขรัฐธรรมนูญ ในปี 1971 โดยอังกฤษมีอำนาจในการต่างประเทศ ส่วนกิจการความมั่นคงการป้องกันประเทศอยู่ในความรับผิดชอบของประเทศบรูไนและอังกฤษ และมีการแก้ไขรัฐธรรมนูญอีกครั้งเมื่อประเทศบรูไนได้รับเอกราช เมื่อ 1 มกราคม 1984 โดยในปีดังกล่าวสุลต่านได้เข้ารับตำแหน่งนายกรัฐมนตรี , รัฐมนตรีว่าการกระทรวงการคลัง,และรัฐมนตรีว่าการกระทรวงมหาดไทย ต่อมาเมื่อ ตุลาคม 1986 สุลต่านได้ลาออกจากตำแหน่งรัฐมนตรีว่าการกระทรวงกลาโหม ตามรัฐธรรมนูญ 1959 การแต่งตั้งสมาชิกของสภาต่างๆ เป็นอำนาจของสุลต่าน โดยสภาศาสนาให้คำปรึกษาเกี่ยวกับกิจการศาสนาอิสลาม สภาที่ปรึกษา (องคมนตรี ) ให้คำปรึกษาเกี่ยวกับกิจการต่างๆตามรัฐธรรมนูญ สภานินติบัญญัติให้คำปรึกษาเพื่อให้รัฐธรรมนูญได้รับการปฏิบัติตามวัตถุประสงค์ แต่ความจริงแล้วสภานิติบัญญัติไม่มีการประชุมมาเป็นเวลาหลายปีแล้ว
พรรคการเมือง
จนถึงปัจจุบันประเทศบรูไนพรรคการเมืองยังไม่ค่อยมีบทบาทมากนัก จนสามารถเรียกได้ว่าพรรคการเมืองของประเทศบรูไนไม่มีผลต่อการเมืองการปกครองของประเทศบรูไนเลย ในประเทศบรูไนจะมีเพียงพรรคการเมืองเล็กๆพรรคหนึ่งซึ่งแทบจะไม่มีบทบาททางการเมือง หรือทำกิจกรรมทางการเมืองในประเทศบรูไน พรรคดังกล่าวคือพรรคจิตสำนึกประชาชนบรูไน ( Parti Kesedaran Rakyat Brunei ) หรือ PAKAR และพรรคเอกภาพแห่งชาติบรูไน ( Parti Perpaduan Kebangsaan Brunei ) หรือ PPKB ซึ่งได้รับอนุญาตให้ดำเนินกิจกรรมทางการเมืองเมื่อไม่นานมานี้เอง.
ระบบศาลยุติธรรมของประเทศบรูไน
Mahkamah Besar Brunei Darussalam
ศาลสูงสุดบรูไนดารุสสาลาม ได้มีการจัดตั้งขึ้นในปี 1963 ภายหลังจากที่มีการยุบศาลสูงสุดที่เรียกว่า Mahkamah Besar Sarawak, North Borneo dan Brunei เมื่อครั้งที่รัฐซาราวัคและรัฐซาบะห์ได้เข้าร่วมกับมาลายาและสิงคโปร์ในการจัดตั้งประเทศมาเลเซียในปี 1963
ในประเทศบรูได้มีหน่วยงานที่เรียกว่า Jabatan Kehakiman หรือ กรมศาลยุติธรรม ซึ่งเป็นหน่วยงานที่ทำหน้าที่ในการตัดสินคดีความโดยผ่าน ศาล Mahkamah Perantaraan, ศาล Mahkamah Tinggi, ศาล Mahkamah Mahkamah Rayuan, และ ศาล Mahkamah Majestret โดยศาลทุกศาลจะมีการว่าความกันที่ศาลในเมือง Bandar Seri Begawan, Kuala Belait, Tutong และ Temburong หน่วยงานที่เรียกว่า Jabatan Kehakiman นั้นนอกจากทำหน้าที่ดูแลศาลต่างๆแล้ว ยังเป็นหน่วยงานที่สำหรับยื่นเรื่องขอทำหนังสือพินัยกรรม รวมทั้งดำเนินการเกี่ยวกับมรดกของผู้ที่เสียชีวิต รวมทั้งการเป็นสถานที่ดำเนินการรับรองการเป็นทนายความ
ศาลทั้งหมดจะตัดสินคดีที่เกี่ยวข้องกับคดีอาญาและคดีแพ่ง ส่วนใหญ่ของคดีจะดำเนินการที่ศาล Majistret จะมีเพียงคดีที่นอกเหนือจากอำนาจของศาล Majistret ก็จะมีการว่าความที่ศาลที่เรียกว่า Mahkamah Perantaraan และ ศาลที่เรียกว่า Mahkamah Tinggi
คำอุธรณ์จากศาล Majistret จะไปตัดสินในศาล Mahkamah Tinggi ส่วนคำอุธรณ์จากศาล Mahkamah Perantaraan และ ศาล Mahkamah Tinggi จะไปตัดสินในศาล Mahkamah Rayuan
ศาล Mahkamah Rayuan ถือเป็นศาลสูงสุดในคดีความที่เกี่ยวข้องกับคดีอาญา ส่วนคดีความที่เกี่ยวข้องกับคดีแพ่งนั้นในกรณีทุกฝ่ายยินยอมสามารถยื่นคำอุธรณ์ต่อศาลที่เรียกว่า Privy Council ซึ่งตั้งอยู่ในประเทศอังกฤษ แต่ก่อนที่จะยื่นอุธรณ์ต่อ Privy Council นั้นต้องมีการยื่นเรื่องต่อศาล Mahkamah Rayuan ก่อน
นอกจากนั้นศาล Mahkamah Tinggi ยังมีอำนาจในการตัดสินคดีที่เกี่ยวกับการล้มละลายและการเลิกกิจการของบริษัท
วันอาทิตย์ที่ 25 มกราคม พ.ศ. 2552
วันพฤหัสบดีที่ 22 มกราคม พ.ศ. 2552
กฎหมายอิสลามในประเทศอินโดเนเซีย
โดย นิอับดุลรากิ๊บ บินนิฮัสซัน
กฎหมายอิสลามในประเทศอินโดเนเซีย
ประเทศอินโดเนเซีย เป็นประเทศที่มีประชากรส่วนใหญ่นับถือศาสนาอิสลาม ดังนั้นวิถีชีวิตของชาวอินโดเนเซียจึงมีความสัมพันธ์กับศาสนาอิสลาม สำหรับกฎหมายอิสลามในประเทศอินโดเนเซียนั้น ในอดีตมีการนำกฎหมายอิสลามมาใช้ โดยในอินโดเนเซียเริ่มมีการนำกฎหมายตามหลักการศาสนาอิสลามมาใช้เมื่อปี 1882 โดยฮอลันดาซึ่งขณะนั้นปกครองอินโดเนเซียได้ประกาศ Royal Decree เพื่ออนุญาตให้มีการจัดตั้งศาลศาสนา หรือที่เรียกว่า Priest Court มาใช้ในพื้นที่เกาะชวา และมาดูรา
การแต่งงานในประเทศอินโดเนเซียตามกฎหมายการแต่งงาน หรือ Marriage Law 1974 กำหนดให้ฝ่ายชายมีอายุไม่ต่ำกว่า 19 ปี ส่วนฝ่ายหญิงมีอายุไม่ต่ำกว่า 16 ปี
การแต่งงานนั้นสำหรับผู้ที่นับถือศาสนาอิสลามต้องไปจดทะเบียนที่ Department of Religious Affair หรือ กระทรวงการศาสนา ส่วนผู่ที่ไม่ได้นับถือศาสนาอิสลามต้องไปจดทะเบียนที่ Department of Internal Affair หรือ กระทรวงมหาดไทย
บทบาทของกฎหมายอิสลามในประเทศอินโดเนเซียนั้น นอกจากที่มีการจัดตั้งศาลชารีอะห์แล้ว ยังสามารถเห็นได้อย่างชัดเจนในจังหวัดนังโกรอาเจะห์ดารุสสาลาม จังหวัดนี้เดิมมีชื่อว่า จังหวัดเขตปกครองพิเศษอาเจะห์ ต่อมาได้เปลี่ยนชื่อเป็นจังหวัดนังโกรอาเจะห์ดารุสสาลาม
กฎหมายในจังหวัดนังโกรอาเจะห์ดารุสสาลาม
ปี 2002 มีการประกาศกฎหมายว่าด้วยศาลชารีอะห์
ปี 2003 มีการประกาศเกี่ยวกับกฎหมายการพนัน (Perjudian)
ปี 2003 มีการประกาศเกี่ยวกับกฎหมาย Khalwat
ปี 2004 มีการประกาศเกี่ยวกับกฎหมายซากาต (Pengelolaan Zakat)
ปี 2004 มีการประกาศเกี่ยวกับกฎหมายการปฏิบัติหน้าที่ของเจ้าหน้าที่ตำรวจในจังหวัดนังโกรอาเจะห์ดารุสสาลาม
กฎหมายการปกครองอาเจะห์ (Undang-Undang Pemerintahan Aceh) เป็นกฎหมายใหม่ที่นำมาใช้ในจังหวัดนังโกรอาเจะห์ดารุสสาลาม แทนกฎหมายการปกครองพิเศษ (Undang-Undang Otonami Khusus) ซึ่งเป็นกฎมายการปกครองอาเจะห์นี้มีผลมาจากการเจรจายุติสงครามระหว่างรัฐบาลอินโดเนเซียกับขบวนการอาเจะห์เสรี หรือ Gerakan Aceh Merdeka (GAM) การเจรจาครั้งนั้นดำเนินการที่กรุงเฮลซินกิ ประเทศนอร์เวย์ สำหรับกฎหมาย การปกครองอาเจะห์นี้ได้ผ่านการลงมติของสภาผู้แทนราษฎร หรือ Dewan Perwakilan Rakyat (DPR) เมื่อ 11 กรกฎาคม 2006
เนื้อหาสำคัญของกฎมายการปกครองอาเจะห์ คือ
- มีการนำหลักการกฎหมายอิสลาม หรือ กฎหมายชารีอะห์มาใช้ในจังหวัดนังโกรอาเจะห์ดารุสสาลาม
- น้ำมันและแก๊ส ซึ่งเป็นทรัพยากรธรรมชาติของจังหวัดนังโกรอาเจะห์ดารุสสาลามนั้นรัฐบาลอินโดเนเซียต้องให้ผู้ปกครองจังหวัดนังโกรอาเจะห์ดารุสสาลามร่วมรับผิดชอบด้วย
- มีการอนุญาตให้สามารถจัดตั้งพรรคการเมืองท้องถิ่นในจังหวัดนังโกรอาเจะห์ดารุสสาลามได้ เป็นพรรคการเมืองที่ดำเนินกิจกรรมทางการเมืองเฉพาะภายในจังหวัดนังโกรอาเจะห์ดารุสสาลาม ด้วยกฎหมายว่าด้วยการจัดตั้งพรรคการเมืองของอินโดเนเซียนั้นมีเงื่อนไขว่าพรรคการเมืองต้องมีสาขาพรรคในท้องถิ่นต่างๆทั่วประเทศ
กฎหมายอิสลามในประเทศอินโดเนเซีย
ประเทศอินโดเนเซีย เป็นประเทศที่มีประชากรส่วนใหญ่นับถือศาสนาอิสลาม ดังนั้นวิถีชีวิตของชาวอินโดเนเซียจึงมีความสัมพันธ์กับศาสนาอิสลาม สำหรับกฎหมายอิสลามในประเทศอินโดเนเซียนั้น ในอดีตมีการนำกฎหมายอิสลามมาใช้ โดยในอินโดเนเซียเริ่มมีการนำกฎหมายตามหลักการศาสนาอิสลามมาใช้เมื่อปี 1882 โดยฮอลันดาซึ่งขณะนั้นปกครองอินโดเนเซียได้ประกาศ Royal Decree เพื่ออนุญาตให้มีการจัดตั้งศาลศาสนา หรือที่เรียกว่า Priest Court มาใช้ในพื้นที่เกาะชวา และมาดูรา
การแต่งงานในประเทศอินโดเนเซียตามกฎหมายการแต่งงาน หรือ Marriage Law 1974 กำหนดให้ฝ่ายชายมีอายุไม่ต่ำกว่า 19 ปี ส่วนฝ่ายหญิงมีอายุไม่ต่ำกว่า 16 ปี
การแต่งงานนั้นสำหรับผู้ที่นับถือศาสนาอิสลามต้องไปจดทะเบียนที่ Department of Religious Affair หรือ กระทรวงการศาสนา ส่วนผู่ที่ไม่ได้นับถือศาสนาอิสลามต้องไปจดทะเบียนที่ Department of Internal Affair หรือ กระทรวงมหาดไทย
บทบาทของกฎหมายอิสลามในประเทศอินโดเนเซียนั้น นอกจากที่มีการจัดตั้งศาลชารีอะห์แล้ว ยังสามารถเห็นได้อย่างชัดเจนในจังหวัดนังโกรอาเจะห์ดารุสสาลาม จังหวัดนี้เดิมมีชื่อว่า จังหวัดเขตปกครองพิเศษอาเจะห์ ต่อมาได้เปลี่ยนชื่อเป็นจังหวัดนังโกรอาเจะห์ดารุสสาลาม
กฎหมายในจังหวัดนังโกรอาเจะห์ดารุสสาลาม
ปี 2002 มีการประกาศกฎหมายว่าด้วยศาลชารีอะห์
ปี 2003 มีการประกาศเกี่ยวกับกฎหมายการพนัน (Perjudian)
ปี 2003 มีการประกาศเกี่ยวกับกฎหมาย Khalwat
ปี 2004 มีการประกาศเกี่ยวกับกฎหมายซากาต (Pengelolaan Zakat)
ปี 2004 มีการประกาศเกี่ยวกับกฎหมายการปฏิบัติหน้าที่ของเจ้าหน้าที่ตำรวจในจังหวัดนังโกรอาเจะห์ดารุสสาลาม
กฎหมายการปกครองอาเจะห์ (Undang-Undang Pemerintahan Aceh) เป็นกฎหมายใหม่ที่นำมาใช้ในจังหวัดนังโกรอาเจะห์ดารุสสาลาม แทนกฎหมายการปกครองพิเศษ (Undang-Undang Otonami Khusus) ซึ่งเป็นกฎมายการปกครองอาเจะห์นี้มีผลมาจากการเจรจายุติสงครามระหว่างรัฐบาลอินโดเนเซียกับขบวนการอาเจะห์เสรี หรือ Gerakan Aceh Merdeka (GAM) การเจรจาครั้งนั้นดำเนินการที่กรุงเฮลซินกิ ประเทศนอร์เวย์ สำหรับกฎหมาย การปกครองอาเจะห์นี้ได้ผ่านการลงมติของสภาผู้แทนราษฎร หรือ Dewan Perwakilan Rakyat (DPR) เมื่อ 11 กรกฎาคม 2006
เนื้อหาสำคัญของกฎมายการปกครองอาเจะห์ คือ
- มีการนำหลักการกฎหมายอิสลาม หรือ กฎหมายชารีอะห์มาใช้ในจังหวัดนังโกรอาเจะห์ดารุสสาลาม
- น้ำมันและแก๊ส ซึ่งเป็นทรัพยากรธรรมชาติของจังหวัดนังโกรอาเจะห์ดารุสสาลามนั้นรัฐบาลอินโดเนเซียต้องให้ผู้ปกครองจังหวัดนังโกรอาเจะห์ดารุสสาลามร่วมรับผิดชอบด้วย
- มีการอนุญาตให้สามารถจัดตั้งพรรคการเมืองท้องถิ่นในจังหวัดนังโกรอาเจะห์ดารุสสาลามได้ เป็นพรรคการเมืองที่ดำเนินกิจกรรมทางการเมืองเฉพาะภายในจังหวัดนังโกรอาเจะห์ดารุสสาลาม ด้วยกฎหมายว่าด้วยการจัดตั้งพรรคการเมืองของอินโดเนเซียนั้นมีเงื่อนไขว่าพรรคการเมืองต้องมีสาขาพรรคในท้องถิ่นต่างๆทั่วประเทศ
โครงสร้างของศาลอินโดเนเซีย
โดย นิอับดุลรากิ๊บ บินนิฮัสซัน
โครงสร้างของศาลอินโดเนเซีย
ศาลยุติธรรมประเทศอินโดเนเซียแบ่งออกเป็น 2 ประเภท คือ
1. ศาลยุติธรรมทั่วไป
กฎหมายทั่วไปของประเทศอินโดเนเซียมีพื้นฐานมาจากกฎหมายของประเทศตะวันตก นั้นคือประเทศฮอลันดา หรือ เนเธอร์แลนด์ ซึ่งเป็นประเทศที่เคยปกครองอินโดเนเซียมาก่อน
ศาลยุติธรรมของประเทศอินโดเนเซียประกอบด้วยศาลดังต่อไปนี้
1. State Court หรือ ในภาษาอินโดเนเซียเรียกว่า Pengadilan Negeri ศาลนี้ในประเทศอินโดเนเซียตั้งอยู่ในตัวเมืองของเขตการปกครองระดับ kabupaten หรือเมืองต่างๆ ศาลนี้ตั้งกระจายทั่วประเทศ มีทั้งหมด 250 แห่ง เป็นศาลที่ดำเนินการทางคดีแพ่งและคดีอาญา ในสมัยที่อินโดเนเซียยังอยู่ภายใต้การปกครองของฮอลันดานั้น ศาลประเภทนี้เรียกว่า landraad เมื่อศาลนี้ตัดสินคดีความแล้ว คู่ความไม่พอใจในคำตัดสิน ก็สามารถอุทธรณ์คดีไปยังศาลที่เรียกว่า Pengadilan Tinggi
2. The High Court หรือ ในภาษาอินโดเนเซียเรียกว่า Pengadilan Tinggi ศาลนี้ในประเทศอินโดเนเซียตั้งอยู่กระจายทั่วประเทศ มีทั้งหมด 20 แห่ง ศาลนี้ตั้งอยู่ในเมืองเอกของจังหวัด
3. The Supreme Court หรือ ในภาษาอินโดเนเซียเรียกว่า Pengadilan Agung ศาลนี้ถือว่าเป็นศาลสูงสุดของประเทศอินโดเนเซีย ตั้งอยู่ในกรุงจาการ์ตา โดยในปี 1985 ศาลสูงสุดนี้ได้มีการเพิ่มอำนาจ สามารถตัดสินว่าคำประกาศ หรือ กฎข้อบังคับของรัฐมนตรีกระทรวงต่างๆนั้น ถูกหรือขัดกับรัฐธรรมนูญของประเทศอินโดเนเซีย (UUD 45 : Undang-Undang Indonesia 1945)หรือไม่ อย่างไร
ในปี 1998 ประเทศอินโดเนเซียได้มีการจัดตั้งศาลขึ้นมาอีกหนึ่งศาล นั้นคือศาลพาณิชย์ โดยมีชื่อเรียกว่า The Commercial Court หรือ ชื่อในภาษาอินโดเนเซียว่า Pengadilan Niaga เมื่อศาลนี้ตัดสินคดีความแล้ว ในกรณีคู่ความยังไม่พอใจก็จะอุทธรณ์ยังศาลสูงสุด หรือ The Supreme Court
ในปี 2001 มีการแก้ไขรัฐธรรมนูญอินโดเนเซีย 1945 โดยมีการจัดตั้งศาลรัฐธรรมนูญ ศาลนี้มีชื่อว่า The Constitutional Court หรือเรียกเป็นภาษาอินโดเนเซียว่า Mahkamah Konstitusi
2. ศาลชารีอะห์
กฎหมายชารีอะห์ของประเทศอินโดเนเซียมีพื้นฐานมาจากหลักการกฎหมายของศาสนาอิสลาม ซึ่งประชากรส่วนใหญ่ของประเทศอินโดเนเซียนับถือศาสนาอิสลาม ศาลชารีอะห์ในประเทศอินโดเนเซียมี 2 ระดับ คือ
ศาลชารีอะห์ชั้นต้น หรือ Pengadilan Agama
ศาลนี้จัดตั้งขึ้นในพื้นที่ต่างๆทั่วอินโดเนเซีย เป็นศาลที่มีอยู่เคียงข้างศาลที่ชื่อว่า State Court หรือ Pengadilan Negeri ศาลนี้มีอำหนาจหน้าที่ที่เกี่ยวกับ การแต่งงาน การหย่า พินัยกรรม ทรัพย์สินมรดก การบริจาคตามหลักการศาสนาอิสลาม รวมทั้งเกี่ยวกับเศรษฐศาสตร์อิสลาม
ศาลชารีอะห์ชั้นสูง หรือ Pengadilan Agama Tinggi
ศาลนี้จัดตั้งขึ้นในพื้นที่ต่างๆทั่วอินโดเนเซีย เป็นศาลที่ตั้งอยู่ในเมืองเอกของจังหวัดในอินโดเนเซีย ดำเนินคดีความที่มีการอุทธรณ์มาจากศาลชารีอะห์ชั้นต้น หรือ Pengadilan Agama เมื่อศาลชารีอะห์ชั้นสูง หรือ Pengadilan Agama Tinggi ตัดสินคดีแล้ว คู่กรณีนั้นยังสามารถอุทธรณ์คำตัดสินของศาลดังกล่าวไปยังศาลสูงสุด (The Supreme Court )หรือ ในภาษาอินโดเนเซียเรียกว่า Pengadilan Agung
นอกจากศาลที่กล่าวมาข้างต้นแล้ว ในประเทศอินโดเนเซียยังมีอีกศาลที่ดำเนินการที่เกี่ยวการเป็นภัยต่อความมั่นคงของรัฐและศาลทหาร
Pengadilan Tata Usaha Negara
ศาลที่ตัดสินคดีความที่เกี่ยวข้องกับความมั่นคงของรัฐ กิจการต่างๆที่เกี่ยวข้องกับรัฐ ศาลนี้เรียกว่า Pengadilan Tata Usaha Negara เป็นศาลที่ตั้งอยู่ในเมืองเอกของเขตปกครองระดับ kabupaten หรือ เมืองต่างๆ เมื่อศาลนี้ตัดสินคดีความแล้ว ยังสามารถอุทธรณ์ต่อยังศาลที่สูงขึ้น นั้นคือ Pengadilan Tinggi Tata Usaha Negara
ศาลทหาร
ศาลทหารในประเทศอินโดเนเซียมี 2 ประเภท คือ
ศาลทหารชั้นต้น หรือ Pengadilan Militer เป็นศาลที่อยู่ภายใต้อำนาจของศาลสูงสุด ศาลนี้เป็นศาลทหารที่ดำเนินการพิจารณาคดีความทางอาญาของทหารตั้งแต่ระดับนายร้อยเอกลงมา
ศาลทหารชั้นสูง หรือ Pengadilan Militer Tinggi ศาลนี้อยู่ภายใต้อำนาจของศาลสูงสุดเช่นกัน เป็นศาลทหารที่ดำเนินการพิจารณาคดีความทางอาญาของทหารตั้งแต่ระดับนายพันตรีขึ้นไป
โครงสร้างของศาลอินโดเนเซีย
ศาลยุติธรรมประเทศอินโดเนเซียแบ่งออกเป็น 2 ประเภท คือ
1. ศาลยุติธรรมทั่วไป
กฎหมายทั่วไปของประเทศอินโดเนเซียมีพื้นฐานมาจากกฎหมายของประเทศตะวันตก นั้นคือประเทศฮอลันดา หรือ เนเธอร์แลนด์ ซึ่งเป็นประเทศที่เคยปกครองอินโดเนเซียมาก่อน
ศาลยุติธรรมของประเทศอินโดเนเซียประกอบด้วยศาลดังต่อไปนี้
1. State Court หรือ ในภาษาอินโดเนเซียเรียกว่า Pengadilan Negeri ศาลนี้ในประเทศอินโดเนเซียตั้งอยู่ในตัวเมืองของเขตการปกครองระดับ kabupaten หรือเมืองต่างๆ ศาลนี้ตั้งกระจายทั่วประเทศ มีทั้งหมด 250 แห่ง เป็นศาลที่ดำเนินการทางคดีแพ่งและคดีอาญา ในสมัยที่อินโดเนเซียยังอยู่ภายใต้การปกครองของฮอลันดานั้น ศาลประเภทนี้เรียกว่า landraad เมื่อศาลนี้ตัดสินคดีความแล้ว คู่ความไม่พอใจในคำตัดสิน ก็สามารถอุทธรณ์คดีไปยังศาลที่เรียกว่า Pengadilan Tinggi
2. The High Court หรือ ในภาษาอินโดเนเซียเรียกว่า Pengadilan Tinggi ศาลนี้ในประเทศอินโดเนเซียตั้งอยู่กระจายทั่วประเทศ มีทั้งหมด 20 แห่ง ศาลนี้ตั้งอยู่ในเมืองเอกของจังหวัด
3. The Supreme Court หรือ ในภาษาอินโดเนเซียเรียกว่า Pengadilan Agung ศาลนี้ถือว่าเป็นศาลสูงสุดของประเทศอินโดเนเซีย ตั้งอยู่ในกรุงจาการ์ตา โดยในปี 1985 ศาลสูงสุดนี้ได้มีการเพิ่มอำนาจ สามารถตัดสินว่าคำประกาศ หรือ กฎข้อบังคับของรัฐมนตรีกระทรวงต่างๆนั้น ถูกหรือขัดกับรัฐธรรมนูญของประเทศอินโดเนเซีย (UUD 45 : Undang-Undang Indonesia 1945)หรือไม่ อย่างไร
ในปี 1998 ประเทศอินโดเนเซียได้มีการจัดตั้งศาลขึ้นมาอีกหนึ่งศาล นั้นคือศาลพาณิชย์ โดยมีชื่อเรียกว่า The Commercial Court หรือ ชื่อในภาษาอินโดเนเซียว่า Pengadilan Niaga เมื่อศาลนี้ตัดสินคดีความแล้ว ในกรณีคู่ความยังไม่พอใจก็จะอุทธรณ์ยังศาลสูงสุด หรือ The Supreme Court
ในปี 2001 มีการแก้ไขรัฐธรรมนูญอินโดเนเซีย 1945 โดยมีการจัดตั้งศาลรัฐธรรมนูญ ศาลนี้มีชื่อว่า The Constitutional Court หรือเรียกเป็นภาษาอินโดเนเซียว่า Mahkamah Konstitusi
2. ศาลชารีอะห์
กฎหมายชารีอะห์ของประเทศอินโดเนเซียมีพื้นฐานมาจากหลักการกฎหมายของศาสนาอิสลาม ซึ่งประชากรส่วนใหญ่ของประเทศอินโดเนเซียนับถือศาสนาอิสลาม ศาลชารีอะห์ในประเทศอินโดเนเซียมี 2 ระดับ คือ
ศาลชารีอะห์ชั้นต้น หรือ Pengadilan Agama
ศาลนี้จัดตั้งขึ้นในพื้นที่ต่างๆทั่วอินโดเนเซีย เป็นศาลที่มีอยู่เคียงข้างศาลที่ชื่อว่า State Court หรือ Pengadilan Negeri ศาลนี้มีอำหนาจหน้าที่ที่เกี่ยวกับ การแต่งงาน การหย่า พินัยกรรม ทรัพย์สินมรดก การบริจาคตามหลักการศาสนาอิสลาม รวมทั้งเกี่ยวกับเศรษฐศาสตร์อิสลาม
ศาลชารีอะห์ชั้นสูง หรือ Pengadilan Agama Tinggi
ศาลนี้จัดตั้งขึ้นในพื้นที่ต่างๆทั่วอินโดเนเซีย เป็นศาลที่ตั้งอยู่ในเมืองเอกของจังหวัดในอินโดเนเซีย ดำเนินคดีความที่มีการอุทธรณ์มาจากศาลชารีอะห์ชั้นต้น หรือ Pengadilan Agama เมื่อศาลชารีอะห์ชั้นสูง หรือ Pengadilan Agama Tinggi ตัดสินคดีแล้ว คู่กรณีนั้นยังสามารถอุทธรณ์คำตัดสินของศาลดังกล่าวไปยังศาลสูงสุด (The Supreme Court )หรือ ในภาษาอินโดเนเซียเรียกว่า Pengadilan Agung
นอกจากศาลที่กล่าวมาข้างต้นแล้ว ในประเทศอินโดเนเซียยังมีอีกศาลที่ดำเนินการที่เกี่ยวการเป็นภัยต่อความมั่นคงของรัฐและศาลทหาร
Pengadilan Tata Usaha Negara
ศาลที่ตัดสินคดีความที่เกี่ยวข้องกับความมั่นคงของรัฐ กิจการต่างๆที่เกี่ยวข้องกับรัฐ ศาลนี้เรียกว่า Pengadilan Tata Usaha Negara เป็นศาลที่ตั้งอยู่ในเมืองเอกของเขตปกครองระดับ kabupaten หรือ เมืองต่างๆ เมื่อศาลนี้ตัดสินคดีความแล้ว ยังสามารถอุทธรณ์ต่อยังศาลที่สูงขึ้น นั้นคือ Pengadilan Tinggi Tata Usaha Negara
ศาลทหาร
ศาลทหารในประเทศอินโดเนเซียมี 2 ประเภท คือ
ศาลทหารชั้นต้น หรือ Pengadilan Militer เป็นศาลที่อยู่ภายใต้อำนาจของศาลสูงสุด ศาลนี้เป็นศาลทหารที่ดำเนินการพิจารณาคดีความทางอาญาของทหารตั้งแต่ระดับนายร้อยเอกลงมา
ศาลทหารชั้นสูง หรือ Pengadilan Militer Tinggi ศาลนี้อยู่ภายใต้อำนาจของศาลสูงสุดเช่นกัน เป็นศาลทหารที่ดำเนินการพิจารณาคดีความทางอาญาของทหารตั้งแต่ระดับนายพันตรีขึ้นไป
Korupsi di Indonesia Tertinggi Kedua di Asia
ข้อมูลจากหนังสือพิมพ์ Seputar Indonesia
Posisi Indonesia sebagai negara dengan tingkat korupsi paling tinggi di Asia kini digantikan oleh Filipina.
Dalam peringkat baru yang dikeluarkan lembaga Political and Economic Risk Consultancy (PERC), Indonesia bersama Thailand menduduki peringkat kedua dengan skor 8,03, setingkat di bawah Filipina yang mendapat nilai 9,40. Bagi Indonesia, hasil ini sedikit lebih baik setelah tahun lalu, Indonesia mendapat nilai 8,16.
Dalam rangkumannya, PERC mengatakan, kampanye pemberantasan korupsi yang dilakukan Presiden Susilo Bambang Yudhoyono (SBY) sedikit memberikan hasil positif, tapi belum cukup untuk membersihkan nama Indonesia. Mengenai Filipina, PERC menyebut masyarakat dan pelaku bisnis di sana telah jemu dan lelah melihat tidak adanya aksi pemerintah selain janji untuk memerangi korupsi. Itulah yang menyebabkan nilai Filipina turun dari 7,80 menjadi 9,40.
Adapun kemerosotan terhadap citra Thailand tak lepas dari situasi politik di negara tersebut, terutama sejak militer mengambil alih kekuasaan lewat kudeta September lalu. Penurunan juga terjadi pada Malaysia yang kini berada di urutan delapan dengan nilai 6,25. Pelaku bisnis menilai Perdana Menteri Abdullah Ahmad Badawi kurang mampu mengurangi korupsi seperti yang di-janjikannya.
China dan Vietnam tahun ini mendapat nilai lebih baik. Dengan nilai 6,29, China berada di urutan ketujuh, naik dua peringkat dari tahun lalu. Sementara Vietnam, yang tahun lalu menjadi runner up negara terkorupsi, kini berada di urutan keempat dengan skor 7,54. Meski begitu, PERC menyebut peningkatan lebih disebabkan kedua negara itu tidak mendiskusikan masalah korupsi secara terbuka.
"Pemerintah China dan Vietnam menerapkan sensor ketat terhadap media," sebut PERC. Predikat negara Asia yang paling bersih dari korupsi tahun ini masih dipegang Singapura dengan nilai 1,20.Menyusul kemudian Hong Kong yang kini mendapat nilai 1,80 naik dari tahun sebelumnya, 3,13. Hong Kong berhasil menggusur Jepang yang kini nilainya turun menjadi 2,10 dari 3,01 tahun lalu.
Dalam laporan itu, PERC menyebutkan, jajak pendapat dilaksanakan pada Januari-Februari dan melibatkan 1.476 pelaku bisnis asing di 13 negara Asia. Hasil polling itu kemudian digunakan untuk membuat peringkat mengenai persepsi terhadap tindakan korupsi dan penanganannya di Asia, menggunakan sistem skor 0-10. Negara yang dinilai bersih dari korupsi mendapat skor 0, sedangkan yang paling buruk mendapat skor 10.Ketua Umum Asosiasi Pengusaha Indonesia (Apindo) Sofjan Wanandi sepakat dengan alasan PERC, bahwa gencarnya upaya pemberantasan korupsi saat ini pantas membuat Indonesia naik ke peringkat 12. Sebagaimana diketahui, kata dia, berbagai lembaga pemberantasan korupsi bentukan pemerintah sudah banyak memenjarakan pejabat pemerintah dari daerah hingga pusat, termasuk korupsi di legislatif.
"Makanya tidak ?gila-gilaan? seperti dulu. Sekarang masih ada korupsi, tapi kemasannya lebih rapi dan canggih. Bagaimanapun, upaya-upaya itu mengindikasikan bahwa upaya pemerintah saat ini positif," kata dia. Namun, berkurangnya kadar korupsi Indonesia versi PERC belum berpengaruh terhadap iklim berusaha. Bagi Sofjan, kalaupun kondisi Indonesia membaik, seharusnya ada pengaruh positif pada pengurangan ekonomi biaya tinggi dan efektivitas usaha.
"Kurangnya korupsi itu baru di permukaan, tapi pungutan-pungutan di kalangan pengusaha masih tetap ada," kata dia. Direktur Utama Institute for Development of Economics and Finance Indonesia (Indef) M Fadhil Hasan mengatakan, kenaikan satu tingkat tidak sebanding besarnya tenaga dan dana yang dilakukan pemerintah untuk memberantas korupsi.Artinya,kenaikan ini tidak terlalu signifikan.
"Sekilas memang ada perbaikan pemberantasan korupsi," kata dia. Fadhil mencatat,dua upaya pemerintah, yakni pencegahan dan penanganan kasus korupsi, efektif membuat efek jera terhadap para koruptor di jajaran birokrasi. Namun, senada dengan Sofjan, belum bisa berdampak signifikan terhadap kegiatan usaha. Di sisi lain, Dekan FE UI Bambang PS Brodjonegoro mengatakan, kenaikan posisi Indonesia di mata lembaga asing itu ditopang oleh porsi besar pemberitaan media massa. Maka dari itu, ada kesan akuntabilitas pemerintah lebih baik. "Artinya imej kita naik di mata internasional, saya kira trennya memang demikian," kata dia.
Posisi Indonesia sebagai negara dengan tingkat korupsi paling tinggi di Asia kini digantikan oleh Filipina.
Dalam peringkat baru yang dikeluarkan lembaga Political and Economic Risk Consultancy (PERC), Indonesia bersama Thailand menduduki peringkat kedua dengan skor 8,03, setingkat di bawah Filipina yang mendapat nilai 9,40. Bagi Indonesia, hasil ini sedikit lebih baik setelah tahun lalu, Indonesia mendapat nilai 8,16.
Dalam rangkumannya, PERC mengatakan, kampanye pemberantasan korupsi yang dilakukan Presiden Susilo Bambang Yudhoyono (SBY) sedikit memberikan hasil positif, tapi belum cukup untuk membersihkan nama Indonesia. Mengenai Filipina, PERC menyebut masyarakat dan pelaku bisnis di sana telah jemu dan lelah melihat tidak adanya aksi pemerintah selain janji untuk memerangi korupsi. Itulah yang menyebabkan nilai Filipina turun dari 7,80 menjadi 9,40.
Adapun kemerosotan terhadap citra Thailand tak lepas dari situasi politik di negara tersebut, terutama sejak militer mengambil alih kekuasaan lewat kudeta September lalu. Penurunan juga terjadi pada Malaysia yang kini berada di urutan delapan dengan nilai 6,25. Pelaku bisnis menilai Perdana Menteri Abdullah Ahmad Badawi kurang mampu mengurangi korupsi seperti yang di-janjikannya.
China dan Vietnam tahun ini mendapat nilai lebih baik. Dengan nilai 6,29, China berada di urutan ketujuh, naik dua peringkat dari tahun lalu. Sementara Vietnam, yang tahun lalu menjadi runner up negara terkorupsi, kini berada di urutan keempat dengan skor 7,54. Meski begitu, PERC menyebut peningkatan lebih disebabkan kedua negara itu tidak mendiskusikan masalah korupsi secara terbuka.
"Pemerintah China dan Vietnam menerapkan sensor ketat terhadap media," sebut PERC. Predikat negara Asia yang paling bersih dari korupsi tahun ini masih dipegang Singapura dengan nilai 1,20.Menyusul kemudian Hong Kong yang kini mendapat nilai 1,80 naik dari tahun sebelumnya, 3,13. Hong Kong berhasil menggusur Jepang yang kini nilainya turun menjadi 2,10 dari 3,01 tahun lalu.
Dalam laporan itu, PERC menyebutkan, jajak pendapat dilaksanakan pada Januari-Februari dan melibatkan 1.476 pelaku bisnis asing di 13 negara Asia. Hasil polling itu kemudian digunakan untuk membuat peringkat mengenai persepsi terhadap tindakan korupsi dan penanganannya di Asia, menggunakan sistem skor 0-10. Negara yang dinilai bersih dari korupsi mendapat skor 0, sedangkan yang paling buruk mendapat skor 10.Ketua Umum Asosiasi Pengusaha Indonesia (Apindo) Sofjan Wanandi sepakat dengan alasan PERC, bahwa gencarnya upaya pemberantasan korupsi saat ini pantas membuat Indonesia naik ke peringkat 12. Sebagaimana diketahui, kata dia, berbagai lembaga pemberantasan korupsi bentukan pemerintah sudah banyak memenjarakan pejabat pemerintah dari daerah hingga pusat, termasuk korupsi di legislatif.
"Makanya tidak ?gila-gilaan? seperti dulu. Sekarang masih ada korupsi, tapi kemasannya lebih rapi dan canggih. Bagaimanapun, upaya-upaya itu mengindikasikan bahwa upaya pemerintah saat ini positif," kata dia. Namun, berkurangnya kadar korupsi Indonesia versi PERC belum berpengaruh terhadap iklim berusaha. Bagi Sofjan, kalaupun kondisi Indonesia membaik, seharusnya ada pengaruh positif pada pengurangan ekonomi biaya tinggi dan efektivitas usaha.
"Kurangnya korupsi itu baru di permukaan, tapi pungutan-pungutan di kalangan pengusaha masih tetap ada," kata dia. Direktur Utama Institute for Development of Economics and Finance Indonesia (Indef) M Fadhil Hasan mengatakan, kenaikan satu tingkat tidak sebanding besarnya tenaga dan dana yang dilakukan pemerintah untuk memberantas korupsi.Artinya,kenaikan ini tidak terlalu signifikan.
"Sekilas memang ada perbaikan pemberantasan korupsi," kata dia. Fadhil mencatat,dua upaya pemerintah, yakni pencegahan dan penanganan kasus korupsi, efektif membuat efek jera terhadap para koruptor di jajaran birokrasi. Namun, senada dengan Sofjan, belum bisa berdampak signifikan terhadap kegiatan usaha. Di sisi lain, Dekan FE UI Bambang PS Brodjonegoro mengatakan, kenaikan posisi Indonesia di mata lembaga asing itu ditopang oleh porsi besar pemberitaan media massa. Maka dari itu, ada kesan akuntabilitas pemerintah lebih baik. "Artinya imej kita naik di mata internasional, saya kira trennya memang demikian," kata dia.
Ekonomi Indonesia
โดย Indonesia Resource
Indonesia mempunyai sebuah ekonomi berasaskan pasaran yang kerajaannya memainkan peranan yang ketara. Kerajaannya memiliki melebihi 164 buah syarikat dan mengawal sebilangan harga barang asas, termasuk bahan api, beras, dan elektrik. Selepas Krisis Kewangan Asia yang bermula pada pertengahan tahun 1997, kerajaan Indonesia mengambil alih sebahagian besar aset sektor swasta melalui pemerolehan pinjaman bank tidak berbayar dan aset korporat dalam proses penyusunan semula pinjaman.
Latar belakang
Keluaran Dalam Negara Kasar (KDNK) per kapita bertumbuh pada kadar 545% yang sangat memeranjatkan semasa dekad 1970-an, dirangsangkan oleh permintaan minyak. Walaupun demikian, kadar itu tidak dapat dikekalkan dan pertumbuhan ekonomi jatuh dengan ketara kepada kadar 20% yang mudah diurus pada dekad 1980-an dan 13% pada dekad 1990-an.
Semasa tiga puluh tahun "Orde Baru" kerajaan Presiden Suharto, ekonomi Indonesia bertumbuh dari KDNK per kapita sebanyak AS$70 sehingga melebihi AS$1,000 menjelang tahun 1996. Melalui dasar kewangan dan belanjawan yang bijak, inflasi dikawal pada julat antara 5%–10%, dengan rupiah bersifat stabil dan boleh diramalkan. Kerajaan Indonesia mengelakkan pembiayaan dalam negeri untuk kurangan belanjawan, dengan kebanyakan belanjawan pembangunan dibiayai oleh bantuan asing konsesi.
Pada pertengahan dekad 1980-an, kerajaan Indonesia memulakan proses penghapusan halangan-halangan kawal selia terhadap kegiatan ekonomi. Langkah-langkah itu ditujukan khusus kepada sektor-sektor luaran serta kewangan dan direka bentuk untuk merangsangkan penggajian dan pertumbuhan dalam sektor eksport bukan minyak. Pertumbuhan KNK tahunan sebenar mencapai hampir 7% pada puratanya antara tahun-tahun 1987–1997, dan kebanyakan penganalisis mengiktiraf Indonesia sebagai sebuah ekonomi perindustrian yang baru serta pasaran utama yang sedang muncul.
Tahap-tahap tinggi pertumbuhan ekonomi antara tahun-tahun 1987–1997 menyelindung sebilangan kelemahan struktur dalam ekonomi Indonesia. Sistem-sistem undang-undang sangat lemah, dan tidak adanya cara yang berkesan untuk menguatkuasakan kontrak, memungut hutang, atau mendakwa kemuflisan. Amalan-amalan perbankan tidak canggih, dengan peminjaman berasaskan sandaran merupakan norma. Pencabulan peraturan-peraturan cermat, termasuk had-had peminjaman, juga merupakan suatu perkara yang biasa. Sekatan bukan tarif, pengenaan sewa oleh syarikat-syarikat kerajaan, subsidi dalam negeri, sekatan perdagangan dalam negeri, serta sekatan eksport, kesemuanya mewujudkan herotan ekonomi.
Masalah-masalah kewangan wilayah yang melanda Indonesia pada akhir tahun 1997 dengan cepatnya menjadi sebuah krisis ekonomi dan politik. Gerak balas permulaan Indonesia adalah untuk mengapungkan rupiah, menaikkan kadar faedah dalam negeri, serta mengetatkan dasar belanjawan. Pada Oktober 1997, Indonesia dan Tabung Kewangan Antarabangsa (IMF) mencapai persetujuan terhadap sebuah rancangan pembaharuan ekonomi yang ditujukan pada penstabilan makroekonomi serta penghapusan sebilangan dasar ekonomi yang paling menjejaskan negara, seperti Rancangan Kereta Negara dan monopoli bunga cengkih, kedua-duanya melibatkan ahli-ahli keluarga Presiden Suharto. Bagaimanapun, mata wang rupiah gagal menstabilkan diri, dan Presiden Suharto terpaksa meletakkan jawatannya pada Mei 1998. Pada Ogos 1998, Indonesia dan IMF bersetuju tentang sebuah Kemudahan Tabung Tambahan (EFF) di bawah Presiden B. J. Habibie yang termasuk sasaran-sasaran pembaharuan struktur yang penting. Abdurrahman Wahid menjadi presiden pada bulan Oktober 1999, dan Indonesia sekali lagi memeterai lagi sebuah EFF dengan IMF pada Januari 2000 yang juga merangkumi berbagai-bagai pembaharuan ekonomi dan struktur serta sasaran-sasaran penguasaan.
Kesan-kesan kewangan dan ekonomi amat teruk. Pada tahun 1998, KDNK sebenar mengecut sebanyak 13.7%. Ekonomi Indonesia jatuh ke paras yang paling rendah pada pertengahan tahun 1999, dengan pertumbuhan KDNK sebenar hanya sebanyak 0.3% pada tahun itu. Inflasi merosot sehingga 77% pada tahun 1998 tetapi pulih kepada 2% pada tahun 1999. Mata wang rupiah yang berada dalam julat Rp 2,400/AS$1 pada tahun 1997 merosot sehingga Rp 17,000/AS$1 pada kemuncak keganasan tahun 1998 dan kembali ke julat Rp 6,500–8,000/AS$1 pada akhir tahun itu. Ia telah ditukarkan pada julat Rp 6,500–9,000/AS$1 sejak masa itu, dengan turun naik yang ketara. Walaupun suatu kemarau yang teruk pada tahun 1997–1998 memaksa Indonesia mengimport banyak beras, import pada keseluruhannya jatuh dengan ketara pada peringkat-peringkat awal krisis sebagai tindak balas kepada kadar pertukaran asing yang buruk, permintaan dalam negeri yang merosot, serta ketiadaan pelaburan-pelaburan yang baru. Walaupun tidak adanya statistik pengangguran yang boleh dipercayai, penggajian sektor formal mengecut dengan ketara.
Pada akhir tahun 2005, Indonesia menghadapi sebuah 'minikrisis', akibat kenaikan harga minyak antarabangsa dan import. Mata wang merosot sehingga Rp 12,000/USD1 sebelum menjadi stabil. Kerajaan Indonesia terpaksa memotong subsidi-subsidi bahan apinya yang sangat mahal pada bulan Oktober; kosnya AS$14 bilion bagi tahun 2005. [1] Ini mengakibatkan harga bahan api pengguna naik melebihi dua kali serta inflasi dua angka. Keadaan tersebut telahpun menjadi stabil tetapi ekonomi Indonesia masih berjuang dengan inflasi sebanyak 17% pada bulan Januari 2006. Untuk meringankan hidup rakyat yang penuh dengan kesusahan, kerajaan Indonesia telah menawarkan sebuah subsidi sekali kepada para rakyat yang berlayak dan dengan itu, secara berkesan melancarkan skim faedah keselamatan sosial dibiayai kerajaan yang pertama di Indonesia. [2]
Sejak dari awal tahun 2006, harapan ekonomi Indonesia adalah lebih positif. Ekonomi Indonesia bertumbuh dengan pesat sehingga 5.1% pada tahun 2004 dan mencapai 5.6% pada tahun 2005. Pendapatan per kapita sebenar mencapai peringkat-peringkat sebelum krisis, didorong khususnya oleh penggunaan dalam negeri yang terdiri daripada kira-kira 75% KDNK Indonesia. Bursa Saham Jakarta mencapai prestasi bursa saham yang terbaik di Asia pada tahun 2004 dengan kenaikan sebanyak kira-kira 42%. Masalah-masalah yang masih melambatkan pertumbuhan ekonomi termasuk tahap pelaburan asing yang rendah, pita merah birokrasi, serta amalan rasuah yang meluas. Bagaimanapun, terdapat sikap optimistik yang amat kuat di Indonesia dengan pemilihan reformis Susilo Bambang Yudhoyono sebagai presiden dalam pilihan raya umum yang diadakan pada tahun 2004.
Arah aliran makroekonomi
Yang berikut ialah jadual arah aliran Keluaran Dalan Negara Kasar Indonesia pada harga pasaran, sebagaimana yang dianggarkan oleh Tabung Kewangan Antarabangsa. Semua angka adalah dalam juta rupiah.
Tahun KDNK
Pertukaran Dolar
Amerika Syarikat Indeks inflasi
(2000=100)
1980 60,143,191 626.98 12
1985 112,969,792 1,110.58 20
1990 233,013,290 1,842.80 29
1995 502,249,558 2,248.60 44
2000 1,389,769,700 8,396.33 100
2005 2,678,664,096 9,705.16 155
Untuk pembandingan pariti kuasa beli, dolar Amerika Syarikat ditukarkan pada kadar 3,094.57 rupiah sahaja.
Sektor minyak dan galian
Negara memilik semua hak petroleum dan galian, dengan syarikat-syarikat asing menyertai sektor-sektor ini melalui perkongsian pengeluaran serta kontrak kerja. Para kontraktor minyak dan gas diperlukan membiayai semua kos cari gali, pengeluaran, serta pembangunan dalam kawasan kontrak masing-masing; mereka berhak untuk mendapat balik semua kos pengendalian, cari gali, dan pembangunan daripada minyak dan gas yang dikeluarkan. Menurut Presiden Susilo Bambang Yudhoyono, Indonesia dijangka akan menghabiskan simpanan minyak mentahnya pada sekitar tahun 2020.
Sektor minyak
Indonesia ialah satu-satunya ahli Pertubuhan Negara-negara Pengeksport Petroleum (OPEC) Asia di luar Timur Tengah, serta juga satu-satunya ahli OPEC yang merupakan pengimport minyak pada keseluruhannya. Pada tahun kalendar 1998, sektor minyak dan gas (termasuk penapisan) memberikan sumbangan sebanyak kira-kira 9% kepada KDNK, manakala jumlah pengeluaran minyak mentah dan hasil pemeluwapannya pada tahun 1999 ialah 1.5 juta tong (240,000 m³) setiap hari pada puratanya.
Pada awal tahun 2005, jumlah pengeluaran minyak mentah dan hasil pemeluwapannya merosot sehingga 1.07 juta tong sehari. Ini merupakan suatu kemerosotan yang amat besar, berbanding dengan jumlah pengeluaran pada sepanjang dekad 1990-an, akibat khususnya oleh medan minyak yang menua, serta kekurangan pelaburan dalam pelengkapan pengeluaran minyak. Kemerosotan pengeluaran sejak dekad 1990-an diiringi oleh kenaikan penggunaan dalam negeri sebanyak 5.4% setahun, suatu angka yang agak besar, dan kos untuk mengimport minyak pada tahun 2005 dijangka akan berharga AS$1.2 bilion. Oleh itu, walaupun Indonesia adalah sebuah pengeksport minyak mentah, ia telah dijadikan sebuah pengimport minyak, dengan subsidi bahan api diberikan oleh kerajaan untuk mengekalkan harga bahan api yang rendah. Subsidi tersebut mengenakan kos sebanyak AS$7 bilion pada tahun 2004. [3]. Oleh sebab subsidi minyak amat membebankan negara, Presiden Susilo telah memerintah pengurangan subsidi bahan api kerajaan pada beberapa peringkat [4]. Untuk meringankan kesusahan ekonomi rakyat, kerajaan Indonesia juga memberikan suatu subsidi sekali kepada semua warganegara yang berlayak.
Ekonomi Indonesia kini sedang menjalani proses pembinaan semula selepas tsunami yang melanda pada bulan Disember 2004. Kerajaan Indonesia telah menyatakan bahawa pemotongan-pemotongan subsidi adalah bertujuan untuk mengurangkan kurangan belanjawan sehingga 1% Keluaran Dalam Negara Kasar (KDNK) pada tahun ini (2005) daripada 1.6% pada tahun yang lalu.
Sektor galian
Indonesia ialah pasaran timah yang terbesar di dunia. Walaupun pengeluaran galian secara tradisi tertumpu kepada pengeluaran bauksit, perak, dan timah, Indonesia kini sedang mengembangkan pengeluaran tembaga, nikel, emas dan batu arangnya untuk pasaran-pasaran eksport. Pada pertengahan tahun 1993, Jabatan Lombong dan Tenaga membuka semula sektor batu arang kepada pelaburan asing, dengan hakikat bahawa pengeluar batu arang Indonesia yang terbesar kini berusaha sama dengan syarikat BP dan Rio Tinto, kedua-duanya syarikat United Kingdom. Jumlah pengeluaran batu arang mencapai 74 juta tan metrik pada tahun 1999, termasuk eksport sebanyak 55 juta tan, dengan kerajaan Indonesia berharap untuk melebihi 100 juta tan pengeluaran batu arangnya pada tahun 2002. Dua buah syarikat Amerika Syarikat mengendalikan tiga buah lombong tembaga/emas di Indonesia, dengan syarikat-syarikat Kanada dan British masing-masing memiliki pelaburan yang besar dalam lombong nikel dan emas. Pada tahun 1998, nilai pengeluaran emas Indonesia mencapai AS$1 bilion, manakala pengeluaran tembaga mencapai AS$843 juta. Hasil daripada emas, tembaga, dan batu arang merupakan 84% daripada hasil sektor pelombongan galian sebanyak AS$3 bilion pada tahun 1998.
Pelaburan
Sejak akhir dekad 1980-an, Indonesia telah membuat perubahan yang penting kepada rangka kawal selianya untuk menggalakkan pertumbuhan ekonomi. Pertumbuhan ini dibiayai sebahagian besarnya oleh pelaburan swata, baik asing mahupun dalam negeri. Para pelabur Amerika Syarikat menguasai sektor minyak dan gas, serta mengendalikan sesetengah projek pelombongan yang terbesar di Indonesia. Di samping itu, kehadiran bank, pengilang, dan pembekal perkhidmatan bertambah, khususnya selepas pembaharuan sektor perindustrian dan kewangan pada dekad 1980-an. Pelabur-pelabur asing utama yang lain termasuk Jepun, United Kingdom, Singapura, Belanda, Hong Kong, Taiwan, dan Korea Selatan.
Krisis ekonomi menyebabkan pembiayaian swasta yang berterusan menjadi sesuatu yang penting sekali tetapi menyusahkan. Kelulusan pelaburan asing baru jatuh sebanyak hampir dua pertiga antara tahun 1997 dan tahun 1999. Krisis tersebut juga menekankan bidang-bidang yang pembaharuan lanjut diperlukan. Bidang-bidang yang kerap dikemukakan untuk membaiki iklim pelaburan termasuk pengasasan sebuah sistem undang-undang dan kehakiman yang berfungsi, pematuhan kepada proses-proses persaingan, serta penerimaan piawai perakaunan dan pendedahan antarabangsa. Walaupun terdapat perbaikan undang-undang pada tahun-tahun kebelakangan ini, rejim hak harta intelektual masih lemah, dengan kekurangan penguatkuasaan yang berkesan merupakan sebuah kebimbangan yang utama. Di bawah Presiden Suharto, Indonesia telah beralih kepada penswastaan pembekalan infrastruktur awam, termasuk kuasa elektrik, jalan raya tol, dan telekomunikasi. Bagaimanapun, krisis kewangan itu juga telah mendedahkan kelemahan-kelemahan yang serius terhadap proses penyelesaian pertikaian, khususnya dalam bidang projek infrastruktur swasta. Walaupun Indonesia masih mempunyai kelebihan tenaga buruh yang besar, sumber semula jadi yang kaya, serta infrastruktur yang moden, pelaburan swasta dalam projek-projek baru hampir berhenti semasa krisis.
Pada bulan Mei 2004, sebuah mahkamah Indonesia memburukkan lagi masalah-masalah yang dihadapi oleh negara dalam penarikan pelaburan asing apabila keputusannya memihak kepada Tri Polyta, sebuah syarikat bahan kimia Indonesia, yang mengemukakan petisyen supaya mengisytiharkan terbitan bonnya batal dan tidak sah dan dengan itu, membebaskannya daripada sebarang kewajipan untuk membayar balik hutang.
อ้างอิง
↑ Berita BBC. "Indonesia merancang untuk memotong bantuan bahan api", BBC, London, 31 Ogos . (bahasa Inggeris)
↑ Halaman Fakta Ahli Ekonomi
Indonesia mempunyai sebuah ekonomi berasaskan pasaran yang kerajaannya memainkan peranan yang ketara. Kerajaannya memiliki melebihi 164 buah syarikat dan mengawal sebilangan harga barang asas, termasuk bahan api, beras, dan elektrik. Selepas Krisis Kewangan Asia yang bermula pada pertengahan tahun 1997, kerajaan Indonesia mengambil alih sebahagian besar aset sektor swasta melalui pemerolehan pinjaman bank tidak berbayar dan aset korporat dalam proses penyusunan semula pinjaman.
Latar belakang
Keluaran Dalam Negara Kasar (KDNK) per kapita bertumbuh pada kadar 545% yang sangat memeranjatkan semasa dekad 1970-an, dirangsangkan oleh permintaan minyak. Walaupun demikian, kadar itu tidak dapat dikekalkan dan pertumbuhan ekonomi jatuh dengan ketara kepada kadar 20% yang mudah diurus pada dekad 1980-an dan 13% pada dekad 1990-an.
Semasa tiga puluh tahun "Orde Baru" kerajaan Presiden Suharto, ekonomi Indonesia bertumbuh dari KDNK per kapita sebanyak AS$70 sehingga melebihi AS$1,000 menjelang tahun 1996. Melalui dasar kewangan dan belanjawan yang bijak, inflasi dikawal pada julat antara 5%–10%, dengan rupiah bersifat stabil dan boleh diramalkan. Kerajaan Indonesia mengelakkan pembiayaan dalam negeri untuk kurangan belanjawan, dengan kebanyakan belanjawan pembangunan dibiayai oleh bantuan asing konsesi.
Pada pertengahan dekad 1980-an, kerajaan Indonesia memulakan proses penghapusan halangan-halangan kawal selia terhadap kegiatan ekonomi. Langkah-langkah itu ditujukan khusus kepada sektor-sektor luaran serta kewangan dan direka bentuk untuk merangsangkan penggajian dan pertumbuhan dalam sektor eksport bukan minyak. Pertumbuhan KNK tahunan sebenar mencapai hampir 7% pada puratanya antara tahun-tahun 1987–1997, dan kebanyakan penganalisis mengiktiraf Indonesia sebagai sebuah ekonomi perindustrian yang baru serta pasaran utama yang sedang muncul.
Tahap-tahap tinggi pertumbuhan ekonomi antara tahun-tahun 1987–1997 menyelindung sebilangan kelemahan struktur dalam ekonomi Indonesia. Sistem-sistem undang-undang sangat lemah, dan tidak adanya cara yang berkesan untuk menguatkuasakan kontrak, memungut hutang, atau mendakwa kemuflisan. Amalan-amalan perbankan tidak canggih, dengan peminjaman berasaskan sandaran merupakan norma. Pencabulan peraturan-peraturan cermat, termasuk had-had peminjaman, juga merupakan suatu perkara yang biasa. Sekatan bukan tarif, pengenaan sewa oleh syarikat-syarikat kerajaan, subsidi dalam negeri, sekatan perdagangan dalam negeri, serta sekatan eksport, kesemuanya mewujudkan herotan ekonomi.
Masalah-masalah kewangan wilayah yang melanda Indonesia pada akhir tahun 1997 dengan cepatnya menjadi sebuah krisis ekonomi dan politik. Gerak balas permulaan Indonesia adalah untuk mengapungkan rupiah, menaikkan kadar faedah dalam negeri, serta mengetatkan dasar belanjawan. Pada Oktober 1997, Indonesia dan Tabung Kewangan Antarabangsa (IMF) mencapai persetujuan terhadap sebuah rancangan pembaharuan ekonomi yang ditujukan pada penstabilan makroekonomi serta penghapusan sebilangan dasar ekonomi yang paling menjejaskan negara, seperti Rancangan Kereta Negara dan monopoli bunga cengkih, kedua-duanya melibatkan ahli-ahli keluarga Presiden Suharto. Bagaimanapun, mata wang rupiah gagal menstabilkan diri, dan Presiden Suharto terpaksa meletakkan jawatannya pada Mei 1998. Pada Ogos 1998, Indonesia dan IMF bersetuju tentang sebuah Kemudahan Tabung Tambahan (EFF) di bawah Presiden B. J. Habibie yang termasuk sasaran-sasaran pembaharuan struktur yang penting. Abdurrahman Wahid menjadi presiden pada bulan Oktober 1999, dan Indonesia sekali lagi memeterai lagi sebuah EFF dengan IMF pada Januari 2000 yang juga merangkumi berbagai-bagai pembaharuan ekonomi dan struktur serta sasaran-sasaran penguasaan.
Kesan-kesan kewangan dan ekonomi amat teruk. Pada tahun 1998, KDNK sebenar mengecut sebanyak 13.7%. Ekonomi Indonesia jatuh ke paras yang paling rendah pada pertengahan tahun 1999, dengan pertumbuhan KDNK sebenar hanya sebanyak 0.3% pada tahun itu. Inflasi merosot sehingga 77% pada tahun 1998 tetapi pulih kepada 2% pada tahun 1999. Mata wang rupiah yang berada dalam julat Rp 2,400/AS$1 pada tahun 1997 merosot sehingga Rp 17,000/AS$1 pada kemuncak keganasan tahun 1998 dan kembali ke julat Rp 6,500–8,000/AS$1 pada akhir tahun itu. Ia telah ditukarkan pada julat Rp 6,500–9,000/AS$1 sejak masa itu, dengan turun naik yang ketara. Walaupun suatu kemarau yang teruk pada tahun 1997–1998 memaksa Indonesia mengimport banyak beras, import pada keseluruhannya jatuh dengan ketara pada peringkat-peringkat awal krisis sebagai tindak balas kepada kadar pertukaran asing yang buruk, permintaan dalam negeri yang merosot, serta ketiadaan pelaburan-pelaburan yang baru. Walaupun tidak adanya statistik pengangguran yang boleh dipercayai, penggajian sektor formal mengecut dengan ketara.
Pada akhir tahun 2005, Indonesia menghadapi sebuah 'minikrisis', akibat kenaikan harga minyak antarabangsa dan import. Mata wang merosot sehingga Rp 12,000/USD1 sebelum menjadi stabil. Kerajaan Indonesia terpaksa memotong subsidi-subsidi bahan apinya yang sangat mahal pada bulan Oktober; kosnya AS$14 bilion bagi tahun 2005. [1] Ini mengakibatkan harga bahan api pengguna naik melebihi dua kali serta inflasi dua angka. Keadaan tersebut telahpun menjadi stabil tetapi ekonomi Indonesia masih berjuang dengan inflasi sebanyak 17% pada bulan Januari 2006. Untuk meringankan hidup rakyat yang penuh dengan kesusahan, kerajaan Indonesia telah menawarkan sebuah subsidi sekali kepada para rakyat yang berlayak dan dengan itu, secara berkesan melancarkan skim faedah keselamatan sosial dibiayai kerajaan yang pertama di Indonesia. [2]
Sejak dari awal tahun 2006, harapan ekonomi Indonesia adalah lebih positif. Ekonomi Indonesia bertumbuh dengan pesat sehingga 5.1% pada tahun 2004 dan mencapai 5.6% pada tahun 2005. Pendapatan per kapita sebenar mencapai peringkat-peringkat sebelum krisis, didorong khususnya oleh penggunaan dalam negeri yang terdiri daripada kira-kira 75% KDNK Indonesia. Bursa Saham Jakarta mencapai prestasi bursa saham yang terbaik di Asia pada tahun 2004 dengan kenaikan sebanyak kira-kira 42%. Masalah-masalah yang masih melambatkan pertumbuhan ekonomi termasuk tahap pelaburan asing yang rendah, pita merah birokrasi, serta amalan rasuah yang meluas. Bagaimanapun, terdapat sikap optimistik yang amat kuat di Indonesia dengan pemilihan reformis Susilo Bambang Yudhoyono sebagai presiden dalam pilihan raya umum yang diadakan pada tahun 2004.
Arah aliran makroekonomi
Yang berikut ialah jadual arah aliran Keluaran Dalan Negara Kasar Indonesia pada harga pasaran, sebagaimana yang dianggarkan oleh Tabung Kewangan Antarabangsa. Semua angka adalah dalam juta rupiah.
Tahun KDNK
Pertukaran Dolar
Amerika Syarikat Indeks inflasi
(2000=100)
1980 60,143,191 626.98 12
1985 112,969,792 1,110.58 20
1990 233,013,290 1,842.80 29
1995 502,249,558 2,248.60 44
2000 1,389,769,700 8,396.33 100
2005 2,678,664,096 9,705.16 155
Untuk pembandingan pariti kuasa beli, dolar Amerika Syarikat ditukarkan pada kadar 3,094.57 rupiah sahaja.
Sektor minyak dan galian
Negara memilik semua hak petroleum dan galian, dengan syarikat-syarikat asing menyertai sektor-sektor ini melalui perkongsian pengeluaran serta kontrak kerja. Para kontraktor minyak dan gas diperlukan membiayai semua kos cari gali, pengeluaran, serta pembangunan dalam kawasan kontrak masing-masing; mereka berhak untuk mendapat balik semua kos pengendalian, cari gali, dan pembangunan daripada minyak dan gas yang dikeluarkan. Menurut Presiden Susilo Bambang Yudhoyono, Indonesia dijangka akan menghabiskan simpanan minyak mentahnya pada sekitar tahun 2020.
Sektor minyak
Indonesia ialah satu-satunya ahli Pertubuhan Negara-negara Pengeksport Petroleum (OPEC) Asia di luar Timur Tengah, serta juga satu-satunya ahli OPEC yang merupakan pengimport minyak pada keseluruhannya. Pada tahun kalendar 1998, sektor minyak dan gas (termasuk penapisan) memberikan sumbangan sebanyak kira-kira 9% kepada KDNK, manakala jumlah pengeluaran minyak mentah dan hasil pemeluwapannya pada tahun 1999 ialah 1.5 juta tong (240,000 m³) setiap hari pada puratanya.
Pada awal tahun 2005, jumlah pengeluaran minyak mentah dan hasil pemeluwapannya merosot sehingga 1.07 juta tong sehari. Ini merupakan suatu kemerosotan yang amat besar, berbanding dengan jumlah pengeluaran pada sepanjang dekad 1990-an, akibat khususnya oleh medan minyak yang menua, serta kekurangan pelaburan dalam pelengkapan pengeluaran minyak. Kemerosotan pengeluaran sejak dekad 1990-an diiringi oleh kenaikan penggunaan dalam negeri sebanyak 5.4% setahun, suatu angka yang agak besar, dan kos untuk mengimport minyak pada tahun 2005 dijangka akan berharga AS$1.2 bilion. Oleh itu, walaupun Indonesia adalah sebuah pengeksport minyak mentah, ia telah dijadikan sebuah pengimport minyak, dengan subsidi bahan api diberikan oleh kerajaan untuk mengekalkan harga bahan api yang rendah. Subsidi tersebut mengenakan kos sebanyak AS$7 bilion pada tahun 2004. [3]. Oleh sebab subsidi minyak amat membebankan negara, Presiden Susilo telah memerintah pengurangan subsidi bahan api kerajaan pada beberapa peringkat [4]. Untuk meringankan kesusahan ekonomi rakyat, kerajaan Indonesia juga memberikan suatu subsidi sekali kepada semua warganegara yang berlayak.
Ekonomi Indonesia kini sedang menjalani proses pembinaan semula selepas tsunami yang melanda pada bulan Disember 2004. Kerajaan Indonesia telah menyatakan bahawa pemotongan-pemotongan subsidi adalah bertujuan untuk mengurangkan kurangan belanjawan sehingga 1% Keluaran Dalam Negara Kasar (KDNK) pada tahun ini (2005) daripada 1.6% pada tahun yang lalu.
Sektor galian
Indonesia ialah pasaran timah yang terbesar di dunia. Walaupun pengeluaran galian secara tradisi tertumpu kepada pengeluaran bauksit, perak, dan timah, Indonesia kini sedang mengembangkan pengeluaran tembaga, nikel, emas dan batu arangnya untuk pasaran-pasaran eksport. Pada pertengahan tahun 1993, Jabatan Lombong dan Tenaga membuka semula sektor batu arang kepada pelaburan asing, dengan hakikat bahawa pengeluar batu arang Indonesia yang terbesar kini berusaha sama dengan syarikat BP dan Rio Tinto, kedua-duanya syarikat United Kingdom. Jumlah pengeluaran batu arang mencapai 74 juta tan metrik pada tahun 1999, termasuk eksport sebanyak 55 juta tan, dengan kerajaan Indonesia berharap untuk melebihi 100 juta tan pengeluaran batu arangnya pada tahun 2002. Dua buah syarikat Amerika Syarikat mengendalikan tiga buah lombong tembaga/emas di Indonesia, dengan syarikat-syarikat Kanada dan British masing-masing memiliki pelaburan yang besar dalam lombong nikel dan emas. Pada tahun 1998, nilai pengeluaran emas Indonesia mencapai AS$1 bilion, manakala pengeluaran tembaga mencapai AS$843 juta. Hasil daripada emas, tembaga, dan batu arang merupakan 84% daripada hasil sektor pelombongan galian sebanyak AS$3 bilion pada tahun 1998.
Pelaburan
Sejak akhir dekad 1980-an, Indonesia telah membuat perubahan yang penting kepada rangka kawal selianya untuk menggalakkan pertumbuhan ekonomi. Pertumbuhan ini dibiayai sebahagian besarnya oleh pelaburan swata, baik asing mahupun dalam negeri. Para pelabur Amerika Syarikat menguasai sektor minyak dan gas, serta mengendalikan sesetengah projek pelombongan yang terbesar di Indonesia. Di samping itu, kehadiran bank, pengilang, dan pembekal perkhidmatan bertambah, khususnya selepas pembaharuan sektor perindustrian dan kewangan pada dekad 1980-an. Pelabur-pelabur asing utama yang lain termasuk Jepun, United Kingdom, Singapura, Belanda, Hong Kong, Taiwan, dan Korea Selatan.
Krisis ekonomi menyebabkan pembiayaian swasta yang berterusan menjadi sesuatu yang penting sekali tetapi menyusahkan. Kelulusan pelaburan asing baru jatuh sebanyak hampir dua pertiga antara tahun 1997 dan tahun 1999. Krisis tersebut juga menekankan bidang-bidang yang pembaharuan lanjut diperlukan. Bidang-bidang yang kerap dikemukakan untuk membaiki iklim pelaburan termasuk pengasasan sebuah sistem undang-undang dan kehakiman yang berfungsi, pematuhan kepada proses-proses persaingan, serta penerimaan piawai perakaunan dan pendedahan antarabangsa. Walaupun terdapat perbaikan undang-undang pada tahun-tahun kebelakangan ini, rejim hak harta intelektual masih lemah, dengan kekurangan penguatkuasaan yang berkesan merupakan sebuah kebimbangan yang utama. Di bawah Presiden Suharto, Indonesia telah beralih kepada penswastaan pembekalan infrastruktur awam, termasuk kuasa elektrik, jalan raya tol, dan telekomunikasi. Bagaimanapun, krisis kewangan itu juga telah mendedahkan kelemahan-kelemahan yang serius terhadap proses penyelesaian pertikaian, khususnya dalam bidang projek infrastruktur swasta. Walaupun Indonesia masih mempunyai kelebihan tenaga buruh yang besar, sumber semula jadi yang kaya, serta infrastruktur yang moden, pelaburan swasta dalam projek-projek baru hampir berhenti semasa krisis.
Pada bulan Mei 2004, sebuah mahkamah Indonesia memburukkan lagi masalah-masalah yang dihadapi oleh negara dalam penarikan pelaburan asing apabila keputusannya memihak kepada Tri Polyta, sebuah syarikat bahan kimia Indonesia, yang mengemukakan petisyen supaya mengisytiharkan terbitan bonnya batal dan tidak sah dan dengan itu, membebaskannya daripada sebarang kewajipan untuk membayar balik hutang.
อ้างอิง
↑ Berita BBC. "Indonesia merancang untuk memotong bantuan bahan api", BBC, London, 31 Ogos . (bahasa Inggeris)
↑ Halaman Fakta Ahli Ekonomi
วันอาทิตย์ที่ 18 มกราคม พ.ศ. 2552
Laporan Pak Masnur Muslich semasa di PSU 2006
Anak didik Pak Masnur Mereka bergambar di Putrajaya Malaysia
LAPORAN AKHIR PELAKSANAAN TUGAS
DI PRINCE OF SONGKHLA UNIVERSITY (PSU), KAMPUS PATTANI, THAILAND
Oleh Masnur Muslich
Kedatangan kami yang diantar oleh dua petugas Konsulat RI Songkhla di PSU Kampus Pattani pada 26 Juni 2006 disambut oleh Dekan Fakultas Ilmu-ilmu Sosial dan Humaniora (Faculty of Humanities and Social Sciences) dan Ketua Jurusan Bahasa-bahasa Asia Timur. Setelah kami memperkenalkan diri dan menyampaikan tujuan kedatangan kami, secara teknis kami diperbantukan oleh pihak Fakultas untuk terlibat dalam penanganan Program Studi Pengkajian Melayu (Malay Studies), khususnya membina matakuliah yang silabusnya terdapat topik-topik yang berkaitan dengan masalah Nusantara dana/atau Indonesia.
Hasil pembicaraan kami yang diikuti dengan penugasan ini berimpilkasi bahwa rencana yang telah kami persiapkan untuk membina matakuliah “Bahasa Indonesia” bagi penutur Thai dan matakuliah “Indonesian Studies” tidak bisa dilaksanakan. Yang bisa kami lakukan adalah menyisipkan materi “ke-Indonesia-an” ke dalam matakuliah-matakuliah yang silabusnya terdapat topik-topik yang berkaitan dengan masalah Nusantara dan/atau Indonesia. Kondisi yang kami anggap “tantangan” ini mendorong kami untuk bisa “berkreasi” lebih lanjut agar visi dan misi kami bisa tercapai secara maksimal, dengan memanfaat kondisi yang ada.
2.2.1 Orientasi
Sebelum tugas pokok kami laksanakan, kami mengadakan orientasi singkat yang kami arahkan pada tiga hal, yaitu
(1) gambaran umum tentang PSU Kampus Pattani,
(2) gambaran umum tentang program Melayu Studies, dan
(3) gambaran umum tentang mahasiswa program Melayu Studies. Berdasarkan orientasi ini, kami akan menentukan program dan langkah-langkah konkret selama enam bulan terkait dengan visi, misi, dan tujuan penugasan kami di PSU Kampus Pattani.
Hasil orientasi singkat tersebut terdeskripsikan sebagai berikut.
(1) Gambaran Umum PSU Kampus Pattani
PSU Kampus Pattani merupakan bagian dari PSU yang berada di Thailand Selatan. PSU ini mempunyai tiga kampus, yaitu PSU Hat Yai Campus, PSU Phuket Campus, dan PSU Pattani Campus. Masing-masing kampus mempunyai fakultas dan jurusan/program studi tersendiri.
PSU Hat Yai Campus mempunyai lima fakultas, yaitu
(1) Fakultas Agro Industri (Faculty of Agro-Industry),
(2) Fakultas Ilmu Kedokteran (Faculty of Medicine),
(3) Fakultas Ilmu Keperawatann (Faculty of Nursing),
(4) Fakultas Ilmu Pengetahuan Alam (Faculty of Sciences), dan
(5) Fakultas Ilmu Managemen (Faculty of Management Sciences).
PSU Phuket Campus mempunyai satu fakultas, yaitu Fakultas Ilmu Industri Jasa (Faculty of Service Industies).
PSU Pattani Campus memiliki empat fakultas dan dua lembaga setingkat fakultas yang diberi nama “College” dan “Institut”, yaitu
(1) Fakultas Ilmu Pendidikan (Faculty of Education),
(2) Fakultas Ilmu Komunikasi (Faculty of Communication Science ),
(3) Fakultas Ilmu Sosial dan Humaniora (Faculty of Humanities and Social Sciences), (4) Fakultas Ilmu Pengetahuan Alam dan Teknologi (Faculty of Science and Technology),
(5) College of Islamic Studies (CIS), dan
(6) Institute of South East Asia Maritim State Studies.
Dari ketiga kampus ini yang menjadi induknya adalah PSU Hat Yai Campus, walaupun masing-masingnya dikelola secara tersendiri.
Selain kegiatan akademik atau intra kurikuler, PSU Kampus Pattani juga mengagendakan kegiatan ekstra kurikuler secara intensif dan rutin, baik yang berkaitan dengan seni-budaya maupun sosial-ekonomi, baik yang dilaksanakan pada tingkat universitas maupun pada tingkat fakultas. Kegiatan ekstra yang dimaksud antara lain sebagai berikut.
Pasar Malam Kampus” (semacam Ekspo Pembangunan di Malang) yang dilaksanakan dua kali setahun. Tujuan utama kegiatan ini adalah mendekatkan atau mengakrabkan kampus dan masyarakat luas. Pihak PSU menyediakan ratusan stand bertenda yang siap diisi oleh siapa saja yang berminat. Setiap fakultas memamerkan produk unggulan masing-masing. Mahasiswa pun diberikan kesempatan untuk berkreasi semaksimalnya, baik pertunjukan seni, maupun keterampilan lainnya.
"Open PSU” yang dilaksanakan setiap semester, yang waktunya disesuaikan dengan liburan sekolah. Tujuan utama kegiatan ini adalah memperkenalkan secara lebih dekat berbagai program yang terdapat di PSU. Para pengunjung pada acara ini tidak hanya siswa setingkat SMA tetapi juga siswa setingkat SD dan SMP.
"Pusat Pelayanan Masyarakat” yang terdapat pada setiap fakultas dan/atau program studi. Tujuan utama kegiatan ini adalah memberikan konsultasi secara profesional kepada masyarakat sesuai dengan bidang masing-masing.
Dari serangkaian agenda ekstra kurikuler tersebut, kami bisa memanfaatkannya terkait dengan visi dan misi kami selama enam bulan di kampus ini, dalam program yang sinergis.
(2) Gambaran Umum Program Melayu Studies
Program Studi Melayu Studies merupakan program di bawah Jurusan Bahasa-bahasa Asia Timur. Jurusan ini mempunyai enam program, yaitu Program Bahasa Thailand, Program Bahasa Jepang, Program Bahasa Korea, Program Bahasa Cina, Program Bahasa Melayu, dan Program Pengkajian Melayu (Malay Studies). Dari kelima program tersebut, Program Pegkajian Melayu merupakan program termuda, bediri pada tahun 1998. Setiap tahun hanya membuka satu kelas. Jumlah setiap kelas tidak merata karena tergantung pada jumlah peminat ketika program itu dibuka. Mahasiswa tingkat I berjumlah 50 orang, tingkat II 50 orang, tingkat III 26 orang, dan tingkat IV (tingkat akhir) berjumlah 30 orang. Jumlah tenaga dosennya pun paling sedikit dibanding dengan program yang lain, yaitu hanya 4 orang. Pada tahun mendatang, Program Pengkajian Melayu tidak lagi berinduk ke Jurusan Bahasa-bahasa Asia Timur, tetapi dialihkan ke Fakulas Ilmu Politik (Faculty of Political Science).
Program Studi Melayu Studies ini mempunyai Pusat Informasi Melayu Studies (Malay Studies Information Center). Di tempat ini terdapat berbagai data terkait dengan keperluan Pengkajian Melayu, mulai dari buku-buku referensi, berbagai jurnal dan majalah, berbagai peta, dan monograf sosial budaya (cetak, audio, dan audio-visual); juga karya-karya mahasiswa dan dosen. Hanya saja, sebagian besar “sumber informasi” tersebut didominasi oleh dan bernapas Ke-Malaysia-an. Sumber informasi tentang Nusantara dan/atau Indonesia amat terbatas.
Dalam praktik kesehariannya, tempat ini dipakai sebagai “ajang” berdiskusi dan berkreasi para mahasiswa dan dosen baik dari Program Bahasa Melayu maupun Pengkajian Melayu. Pelayanan kepada masyarakat yang terkait dengan Pengkajian Melayu pun dipusatkan di tempat ini, misalnya penerjemahan, pelatihan seni, penelitian, pemberian informasi sosial-budaya, dan sebagainya. Dari gambaran ini kami optimis bahwa keterlibatan kami di Program Pengkajian Melayu ini sangat diperlukan.
(3) Gambaran Umum Mahasiswa Program Melayu Studies
Sebagian besar (95%) mahasiswa Program Pengkajian Melayu beragama Islam. Komunikasi sehari-hari mereka menggunakan bahasa Thai. Lebih dari 80% mereka juga bisa berbahasa Melayu walaupun dialeknya berbeda dengan bahasa Melayu di Malaysia. Tetapi, ketika diajak berkomunikasi dengan bahasa Melayu dan bahasa Indonesia, mereka bisa memahaminya, walaupun pemahamannya kurang maksimal, yang disebabkan oleh perbedaan beberapa pilihan kata (diksi). Kemampuan rata-rata pemahaman bahasa Inggris mereka sangat kurang, sehingga tidak memungkinkan penggunaan bahasa Inggris sebagai bahasa pengantar perkuliahan. Pada umumnya wawasan mereka tentang Nusantara dan/atau Indonesia saat kurang. Bahkan, hal yang sangat umum, misalnya nama presiden RI Pertama dan hari kemerdekaan RI, banyak yang tidak mengetahuinya. Tetapi, tentang Malaysia – sampai hal-hal kecil – mereka memahaminya, misalnya tentang Petronas (semacam Pertaminanya Indonesia), nama dan pimpinan partai politik, dan peristiwa mutakhir lainnya.
Secara umum, pandangan mahasiswa (juga dosen dan masyarakat Thailand Selatan pada umumnya) terhadap Indonesia adalah positif, walaupun ada beberapa hal yang sampai sekarang menjadi “tanda tanya besar” bagi mereka, yaitu tentang “Aceh”, “Ambon”, dan “Irian Jaya”. Kepositifan itu terlihat pada penilaian dan sikap mereka bahwa “Bangsa Indonesia itu ramah”, “Bangsa Indonesia adalah saudara kita sesama muslim”, “Bangsa Indonesia tidak ada perbedaan dengan kita”, dan sebagainya.
Dari gambaran kondisi mahasiswa tersebut, kami akan bisa menentukan strategi dan kiat perkuliahan bagi mereka, mulai dari bahasa pengantar yang kami gunakan dalam perkuliahan, topik perkuliahan, dan hal-hal lain yang mengarah kepada “pemberian wawasan tentang Nusantara/Indonesia”.
2.2.2 Program
Berdasarkan hasil orientasi singkat tersebut dan hasil konsultasi kami dengan Ketua Program Pengkajian Melayu, kami menyusun dua jenis program, yaitu
(1) program intra kurikuler dan
(2) program ekstra kurikuler. Program intra kurikuler berkaitan dengan penyusunan silabus matakuliah yang akan kami ampu; sedangkan program ekstra kurikuler berkaitan dengan rencana serangkaian kegiatan di luar perkuliahan yang mendukung visi dan misi “keindosiaan”.
(1) Program Intra Kurikuler
Pada semester Juni-Oktober 2006, kami mendapatlan kepercayaan untuk membina 4 (empat) matakuliah, yaitu
(1) Politics and Government in Nusantara,
(2) Seminar in Malay Studies,
(3) Malay Civilization, dan
(4) History of Nusantara.
Keempat matakuliah yang masing-masing dihargai 3 sks tersebut kami laksanakan secara team teacihng dengan dosen setempat. Pada semester November-Maret 2006 kami hanya memberikan advis materi kepada dosen pembina untuk empat matakuliah, yaitu Malay Society I, Malay Intellectual Tradition, Political Economy in Nusantara, dan Legal System in Nusantara dan memberikan kuliah awal (masing-masing 4empat kali pertemuan) karena keberadaan kami di PSU sampai dengan awal Desember 2006. Oleh karena itu, kami tidak menyusun topik atas keempat matakuliah yang disebut terakhir ini.
Berdasarkan silabus keempat matakuliah tersebut, dan berdasarkan hasil pembicaraan kami dengan masing-masing dosen yang bersangkutan, topik-topik setiap matakuliah tersusun sebagai berikut.
a. Topik Matakuliah “Politics and Government in Nusantara”
(Khusus Politik dan Pemerintahan Indonesia)
Gambaran Umum Negara Indonesia
Bentuk Negara
Bendera
Lagu Kebangsaan
Dasar Negara
Ibu Kota
Bahasa Resmi
Bentuk Pemerintahan
Presiden dan Wakil Presiden
Luas Wilayah
Penduduk
Agama
Kekayaan atau Potensi Alam
Tanggal Kemerdekaan
Pendapatan Total dan Per Kapita
Mata Uang
Sistem Kekuasaan Indonesia
(Orientasi pada kedudukan dan fungsi masing-masing Lembaga)
Legislatif: MPR, DPR, DPRD
Eksekutif: Presiden, Gubernur, Bupati/Walikota
Yudikatif: Mahkamah Agung, Pengadilan Tinggi, Pengadilan Negeri
Struktur Pemerintahan Indonesia
(Orientasi pada tugas dan tanggung jawab masing-masing )
Pemerintah Pusat
Pemerintah Daerah Tingkat I
Pemerintah Daerah Tingkat II
Daerah Kecamatan
Desa/Kelurahan
Kampung/RW/RT
Sistem Politik Indonesia
Organisasi Politik
Sifat Kekuasaan dan Kewenangan Presiden
Hak-hak Rakyat
Sistem Pemilihan Umum
(Orientasi pada jenis dan tahapan pemilu)
Pemilihan Parlemen (Pusan dan Daerah)
Pemilihan Presiden
Pemilihan Gubernur dan Bupati/Walikota
Pelaksanaan Pemerintahan Indonesia
(Orientasi pada upaya Indonesia masa lalu)
Susunan Kabinet Indonesia Bersatu
Lemabaga Departemen dan Non Departemen
Lembaga Non Pemerintah
Kasus-kasus Politik di Indonesia
(Orientasi pada kasus politik yang aktual)
Kasus Timor Timur
Kasus Aceh
Kasus Irian Jaya
Kasus Teroris
Kasus Ambon
b. Topik Matakuliah “Seminar in Malay Studies”
(Orientasi pada Indonesian Studies)
Pengertian Melayu Studies
Kehidupan Masyarakat Melayu
Fungsi Keluarga dalam Tradisi Malayu
Upacara Kelahiran
Upacara Perkawinan
Upacara Kematian
Gotong Royong
Koperasi
Pengaruh Kepercayaan dalam Kehidupan Masyarakat
Dukun
Hantu
Tabu
Ruwatan
Perobatan Tradisional
Budaya Tradisional Masyarakat Melayu
Permainan Tradisional
Kesenian Tradisional
Pengaruh Budaya Populer dalam Masyarakat Melayu
c. Topik Matakuliah “Malay Civilization”
(Orientasi pada Kebudayaan Indonesia)
Pengertian Peradaban
Jenis-jenis Peradaban: Sistem Kepercayaan, Sistem Kekerabatan, Sistem Sosial, Sistem Ekonomi
Suku Melayu
Suku Minangkabau
Suku Aceh
Suku Batak
Suku Jawa
Suku Sunda
Suku Madura
Suku Dayak
Suku Bugis
Suku Bali
d. Topik Matakuliah “History of Nusantara”
(Khusus Sejarah Indonesia)
Prasejarah
(Orientasi pada jenis dan ciri-ciri fisik manusia purba Indonesia)
Megantropus
Pithecantropus
Homo Erectus
Masa Kerajaan dan Kesultanan
(Orientasi pada kejayaan bangsa Indonesia pada masa lalu, baik dari segi ekonomi maupun sosial-budaya)
Kerajaan Kutai
Kerajaan Tarumanagara
Kerajaan Sriwijaya
Kerajaan Singasari
Kerajaan Majapahit
Kerajaan Demak
Kesultanan Mataram
Kesultanan Samudara Pasai
Kesultanan Ternate dan Tidore
Masa Kolonial
(Orientasi pada kegigihan perjuangan bangsa Indonesia)
Kedatangan Portugis
Kedatangan Belanda
Kedatangan Inggris
Penyerahan Kekuasaan Inggris ke Belanda
Kedudukan Jepang
Proklamasi
(Orientasi pada langkah konkret upaya pendirian negara Indonesia)
Dasar Negara
Lambang Negara
Teks Proklamasi
UUD 1945
Orde Lama
(Orientasi pada pelaksanaan pemerintahan Indonesia)
Sistem Pemerintahan
Penggalangan Kerja Sama dengan Luar Negeri
Pembangunan Ekonomi
Beberapa Kasus yang Menonjol dan Upaya Pemecahannya
Orde Baru
(Orientasi pada upaya pemakmuran bangsa dan stabilisasi nasional)
Pembangunan Manusia Indonesia Seutuhnya
Penggalakan Penanaman Modal Luar Negeri
Orde Reformasi
(Orientasi pada penataan masa depan Indonesia secara menyeluruh)
Penataan Politik
Penataan Ekonomi
Penataan Sosial dan Budaya
Program Ekstra Kurikuler
Kegiatan ekstra kurikuler yang kami programkan dalam rangka mengemban visi dan misi “ke-Indonesia-an” adalah sebagai berikut.
Program “Indonesian Corner”. Program ini bertujuan memberikan pelayanan kepada mahasiwa (juga dosen dan masyarakat) yang ingin belajar bahasa Indonesia dan yang ingin memperoleh informasi tentang Indonesia – juga Nusantara – (khususnya menyangkut sosial budaya).
Program Pameran Pendidikan Indonesia bertepatan dengan “Open House PSU”. Program ini bertujuan mengenalkan program pendidikan yang ada di Indonesia, utama program pemberian bea siswa yang disediakan oleh pemerintah dan/atau perguruan tinggi di Indonesia.
Program “Indonesian Night”. Program ini bertujuan memberikan tampilan ekspresi kesenian Indonesia sebagai khasanah budaya bangsa yang layak untuk diapresiasi.
Program “Studi Banding” ke Indonesia. Program ini bertujuan memberikan informasi dan pengalaman langsung (lewat pengamatan real) kepada mahasiswa tentang sosial budaya Indonesia.
2.2.3 Pelaksanaan
Intra Kurikuler
Pelaksanaan perkuliahan keempat matakuliah tersebut kami lakukan secara team teaching (2 orang), dengan porsi sajian tiga jam per minggu (@ 50 menit). Topik-topik yang telah kami susun dalam silabus setiap matakuliah telah tersajikan sesuai dengan rencana. Bahkan, ada beberapa topik yang menjadi minat mahasiswa untuk didalami dalam tugas akhir perkuliahannya.
Sebagian besar materi perkuliahan kami akses dari internet. Setiap mahasiswa memperoleh garis-garis besar materi sebelum perkuliahan berlangsung sehingga mereka bisa mengikuti dan memahami setiap perkuliahan kami. Gambar dan foto untuk menunjang perkuliahan pun kami tampilkan lewat slide sehingga lebih menarik dan lebih memantapkan pemahaman mahasiswa. Bahkan, kami pun memutarkan beberapa kali film Indonesia agar mereka mempunyai gambaran tentang “keadaan” Indonesia.
Hasil evaluasi akhir (semester) terhadap setiap matakuliah menunjukkan gambaran sebagai berikut.
(1) Politics and Government in Nusantara
Jumlah Peserta: 30 orNG
Rentang Nilai:
Yang memperoleh nilai A : 5 orang (16,66%)
Yang memperoleh nilai B+ : 4 orang (13,33%)
Yang memperoleh nilai B : 11 orang (36,66%)
Yang memperoleh nilai C+ : 8 orang (26,66%)
Yang memperoleh nilai C : 2 orang ( 6,66%)
Yang memperoleh nilai D+ : 0 orang ( 0,00%)
Yang memperoleh nilai D : 0 orang ( 0,00%)
Yang memperoleh nilai E : 0 orang ( 0,00%)
(2) Seminar in Malay Studies
Jumlah Peserta: 34 orang
Rentang Nilai:
Yang memperoleh nilai A : 4 orang (11,75%)
Yang memperoleh nilai B+ : 4 orang (11,75%)
Yang memperoleh nilai B : 15 orang (44,11%)
Yang memperoleh nilai C+ : 9 orang (26,47%)
Yang memperoleh nilai C : 2 orang ( 5,88%)
Yang memperoleh nilai D+ : 0 orang ( 0,00%)
Yang memperoleh nilai D : 0 orang ( 0,00%)
Yang memperoleh nilai E : 0 orang ( 0,00%)
(3) Malay Civilization
Jumlah Peserta: 52 orang
Rentang Nilai:
Yang memperoleh nilai A : orang (%)
Yang memperoleh nilai B+ : orang (%)
Yang memperoleh nilai B : orang (%)
Yang memperoleh nilai C+ : orang (%)
Yang memperoleh nilai C : orang (%)
Yang memperoleh nilai D+ : 0 orang ( 0,00%)
Yang memperoleh nilai D : 0 orang ( 0,00%)
Yang memperoleh nilai E : 0 orang ( 0,00%)
(4) History of Nusantara
Jumlah Peserta: 27 orang
Rentang Nilai:
Yang memperoleh nilai A : 5 orang (18,51%)
Yang memperoleh nilai B+ : 0 orang ( 0,00%)
Yang memperoleh nilai B : 8 orang (29,62%)
Yang memperoleh nilai C+ : 7 orang (25,92%)
Yang memperoleh nilai C : 7 orang (25,92%)
Yang memperoleh nilai D+ : 0 orang ( 0,00%)
Yang memperoleh nilai D : 0 orang ( 0,00%)
Yang memperoleh nilai E : 0 orang ( 0,00%)
Penilaian ini kami lakukan secara silang dengan dosen setempat sehingga keobjektifannya bisa terjaga.
Ekstra Kurikuler
Dari keempat program ekstra-kurikuler, yang sudah terealisasikan hanya tiga kegiatan, yaitu
“Indonesian Corner”,
“Open PSU”, dan
“Indonesian Night”.
Program “Studi Banding” ke Indonesia baru bisa terlaksana sekitar April-Mei 2007.
Kegiatan Indonesian Corner mendapat sambutan positif dari mahasiswa dan dosen, terutama pelatihan bahasa Indonesia dan informasi tentang sosial budaya Indonesia. Bahkan, ada beberapa orang dari luar kampus (pengusaha travel) yang berkonsultasi tentang daerah wisata di Indonesia yang layak dikunjungi.
Pada acara Open PSU pada 14 – 18 Agustus 2006 kami membuka stand “Indonesia” bekerja sama dengan Konsulat Indonesia di Songkhla. Taggapan pengunjung sangat baik sehingga brosur tentang informasi pendidikan di perguruan tinggi Indonesia yang tercetak sekitar 500 buah habis dalam tempo dua hari. Kegiatan ini mendapatkan dukungan penuh dari Konsulat RI di Songkhla.
Acara Indonesian Night yang berlangsung 30 Agustus 2006 (jam 19.00 – jam 23.00) di Hall PSU berlangsung secara meriah. Dihadiri sekitar 400 orang (mahasiswa, dosen, dan masyarakat umum). Acara yang ditampilkan secara live ini menampilkan gending Jawa, tari Jawa, tari Bali, irama Melayu, dengan melibatkan sekitar 30 orang. Bapak Konsul RI di Songkhla berkenan memberikan sambutan pada acara ini. Kegiatan ini sepenuhnya mendapatkan dukungan finansial dari Konsulat RI di Songkhla.
Kegiatan Studi Banding ke Indonesia akan dilaksanakan sekitar April-Mei 2007. Yang berminat mengikuti program ini sekitar 15 orang mahasiswa, yang semuanya dari angkatan tahun ketiga. Kegiatan tersebut kami arahkan ke Jawa Timur karena di daerah ini banyak peninggalan sejarah yang bisa dikunjungi, yaitu Trowulan (Mojokerto), Singosari (Malang), dan Penataran (Blitar). Di samping itu, para mahasiswa bisa berkunjung ke kampus Universitas Negeri Malang untuk memperoleh informasi berkaitan dengan program Indonesian Studies.
2.2.4 Penutup
Berdasaran hasil pelaksanaan program dan pengamatan kami selama Juni-Desember 2006 di PSU Kampus Pattani kami memberikan simpulan dan saran sebagai berikut.
Simpulan
Program “Indonesian Studies” belum bisa dilaksanakan secara mandiri di PSU Pattani karena selain tenaganya masih tidak memenuhi syarat, program ini belum menjadi prioritas bagi PSU. Bahkan, program Pengkajian Melayu yang selama ini sudah berjalan empat tahun masih perlu pembenahan yang cukup serius.
Rencana membuka sajian matakuliah “Bahasa Indonesia” pada semester November 2006 pun belum bisa terlaksana karena masih berkonsentrasi pada sajian matakuliah pada Program Pengkajian Melayu.
PSU Kampus Pattani, khususnya program Pengkajian Melayu, masih memerlukan keterlibatan dan uluran tangan “kita”, terutama – secara makro – pembenahan tentang “wawasan” Pengkajian Melayu. Sebab, selama ini Pengkajian Melayu lebih – bahkan hanya – diarahkan pada wawasan Malaysia saja, baik matakuliah yang berlabel “Malay” maupun “Nusantara. Pendangkalan ini terjadi karena semua tenaga dosen Pengkajian Melayu berasal dari alumni perguruan tinggi di Malaysia.
Sebagian besar buku bacaan dan dokumen-dokumen yang berada di Pusat Sumber Pengkajian Melayu berasal dari Malaysia. Kondisi ini selain akan memperkuat wawasan mereka terhadap Malaysia, sekaligus bisa mempersempit dan membatasi wawasan mereka terhadap Indonesia.
Saran
Berdasarkan simpulan tersebut, beberapa hal yang patut diperhatikan adalah sebagai berikut. Program kerja sama yang sudah dirintis selama satu semester ini perlu ada kesinambungan sehingga peletakan dasar-dasar pemahaman (wawasan) tentang “Indonesia” yang telah dilakukan bisa dikembangkan bahkan dimantapkan lebih lanjut.
Pelaksanaan Program lanjutan ini perlu ada koordinasi yang baik dari semua pihak (yaitu antara Kedutaan Besar RI di Bangkok c.q. Atase Pendidikan dan Kebudayaan, Dirjen Dikti, Perguruan Tinggi Penyedia Tenaga, dan Perguruan Tinggi Penerima) sehingga tidak terjadi sikap “setengah hati” oleh pihak-pihak tertentu.
Tenaga yang dikirimkan hendaknya dipersiapkan sedemikian rupa sehingga benar-benar bisa menjalankan tugasnya sesuai dengan visi dan misinya. Persiapan ini akan lebih efektif apabila terlebih dahulu diketahui gambaran umum dan kondisi kampus tempat bertugas, terutama kondisi programnya.
Fasilitas-fasilitas utama untuk menunjang kelancaran tugas pun perlu dilengkapi, misalnya komputer, buku-buku bacaan, dan sebagainya.
Perlu disusun materi yang relatif lengkap tentang “Indonesian Studies”, terutama yang menyangkut bidang sejarah, ekonomi, politik, sosial, dan budaya.
Refleksi
Sekiranya program kerja sama ini perlu dilanjutkan, perlu pembenahan serius mulai dari kejelasan kewajiban dan tanggung jawab setiap pihak yang terlibat dalam kerja sama tersebut, pemantapan program, pengembangan materi, sampai dengan penyediaan penggajian dan/atau penyedaiaan sarana dan prasarana yang memadai.
Yang terkait dengan kejelasan kerja sama, misalnya seberapa jauh kewenangan UM menyediakan tenaga, apa konrtibusi yang bisa diterima UM dari hasil kerja sama tersebut, apa kewajiban dan tanggung jawab Dubes (c.q. Atase Dikbud) sebagai inisiator kerja sama, dan apa pula kewajiban lembaga sasaran sebagai penerima manfaat langsung dari kerja sama tersebut.
Yang terkait dengan pemantapan program, misalnya bagaimana sasaran setiap satuan program, bagaimana kesinambungan program, dan bagaimana pula tindak lanjutnya.
Yang terkit dengan pegembangan materi, misalnya bagaimana penyediaan materi setiap program, siapa yang menyusunnya, dan bagaimana strategi penerapanya.
Terkait dengan penyediaan penggajiaan dan/atau penyediaan sarana dan prasarana, misalnya siapa yang berkewajiban memberikan gaji bagi tenaga pelaksana, beaya transportasi dan akomodasi, dan penyiapan sarana dan prasana selama menjalankan tugas.
ราชอาณาจักรในสาธารณรัฐอินโดเนเซีย
ศรีสุลต่านฮาเม็งกูโบโวโน ที่ 10 สุลต่านแห่งอาณาจักรยอกยาการ์ตา ผู้อีกสถานะหนึ่งเป็นผู้ว่าราชการจังหวัดยอกยาการ์ตา
ราชอาณาจักรในสาธารณรัฐอินโดเนเซีย
(Sultandom in Republic of Indonesia)
โดย นายนิอับดุลรากิ๊บ บินนิฮัสซัน
ในกลุ่มประเทศอาเซี่ยนนั้น ประเทศอินโดเนเซียถือเป็นประเทศที่ใหญ่ที่สุดในกลุ่มประเทศดังกล่าว ด้วยประเทศอินโดเนเซีย มีประชากรทั้งหมดประมาณ 220 ล้านคน ประเทศอินโดเนเซียประกอบด้วยเกาะใหญ่ๆทั้งหมด 5 เกาะ คือ เกาะชวา, เกาะสุมาตรา, เกาะกาลีมันตัน, เกาะสุลาเวซี และเกาะอิเรียนจายา นอกจากนั้นยังประกอบด้วยเกาะขนาดกลางและเกาะขนาดเล็กอีกมากกว่า 17,508 เกาะ ขนาดของประเทศอินโดเนเซียใหญ่มาก มีพื้นที่จากทางด้านตะวันออกจรดไปยังทางด้านตะวันตก มีความยาวประมาณ 5,200 ไมล์ ( 5,120 กิโลเมตร) การที่ประเทศอินโดเนเซียเป็นประเทศใหญ่ ดังนั้นจึงมีประชากรที่ประกอบด้วยชนเผ่าต่างๆมากกว่า 300 ชนเผ่า แต่ส่วนใหญ่แล้วชนเผ่าต่างๆเหล่านั้นมาจากชนชาติมลายูและโปลีเนเซีย การที่ประเทศอินโดเนเซียมีชนเผ่ามากมาย ทำให้ประเทศนี้กลายเป็นประเทศที่มีความหลากหลายทางวัฒนธรรม
ก่อนที่ประเทศอินโดเนเซียจะได้รับเอกราชจากเจ้าอาณานิคมฮอลันดานั้น ในประเทศดังกล่าวมีราชอาณาจักรที่มีบรรดาสุลต่านและเจ้าผู้ครองนครมากมาย กระจัดกระจายไปทั่วประเทศ มีทั้งสุลต่านและเจ้าผู้ครองนครที่นับถือศาสนาอิสลาม และเจ้าผู้ครองนครที่นับถือศาสนาฮินดูและคริสต์ เมื่อมีการจัดตั้งประเทศอินโดเนเซียขึ้นมา ระบบสุลต่านและเจ้าผู้ครองนครในประเทศอินโดเนเซียจึงยุติบทบาททางการปกครองลง สำหรับเจ้าผู้ครองนครบางส่วนนั้นยุติบทบาทก่อนการประกาศเอกราชด้วยซ้ำไป ถึงกระนั้นก็ตามราชวงศ์ของบรรดาสุลต่านและเจ้าผู้ครองนครต่างๆเหล่านั้นก็ยังคงอยู่ และยังได้รับการยอมรับจากสังคมท้องถิ่นของประเทศอินโดเนเซีย ระบบสุลต่านและเจ้าผู้ครองนครของประเทศอินโดเนเซียในปัจจุบันก็ยังคงมีการสืบทอด ขนบธรรมเนียม ประเพณีของระบบสุลต่านและเจ้าผู้ครองนครดังเช่นในอดีตครั้งก่อนที่จะมีการจัดตั้งประเทศอินโดเนเซีย ในปัจจุบันเมื่อสุลต่านหรือเจ้าผู้ครองนครของท้องถิ่นต่างๆได้สิ้นชีพลง ทางรัชทายาทหรือผู้สืบราชบัลลังก์ก็จะขึ้นมาเป็นสุลต่านหรือเจ้าผู้ครองนครนั้นๆต่อไป จะมีการประกอบพิธีอย่างยิ่งใหญ่ โดยสังคมท้องถิ่นนั้นจะเข้ามามีส่วนร่วม
ดร. นินา เฮร์ลีนา ลูบิส ( Dr. Nina Herlina Lubis) อาจารย์จากคณะศิลปศาสตร์ มหาวิทยาลัยปาจาจารัน (Padjajaran University) แห่งเมืองบันดุง ผู้มีตำแหน่งเป็นนายกสมาคมนักประวัติศาสตร์อินโดเนเซีย (Persatuan Masyarakat Sejarawan Indonesia) ซึ่งได้ทำวิทยานิพนธ์เกี่ยวกับวิถีชีวิตของบรรดาผู้สืบเชื้อสายเจ้าผู้ครองรัฐแห่งชนเผ่าซุนดา (Sunda) ได้กล่าวว่า “ สังคมพื้นเมืองในอินโดเนเซียปัจจุบัน ยังคงมีการยอมรับในการคงอยู่ของระบบสุลต่านและเจ้าผู้ครองรนคร แม้ว่าสถาบันเหล่านั้นจะไม่มีบทบาททางการเมืองและการปกครองแล้วก็ตาม แต่ในการประกอบพิธีกรรม โดยเฉพาะการประกอบพิธีกรรมเกี่ยวกับขนบธรรมเนียม ประเพณีของสังคมพื้นเมืองนั้น สถาบันเหล่านั้นยังคงมีบทบาทอยู่”
ประเทศอินโดเนเซียประกอบด้วย 33 จังหวัด คือ 30 จังหวัดมีสถานะเป็นจังหวัดลักษณะทั่วไป, มีเขตปกครองพิเศษ หรือที่เรียกในภาษาอินโดเนเซียว่า Daerah Istimewa อยู่ 2 แห่ง คือ เขตปกครองพิเศษยอกยาการ์ตา ( Daerah Istimewa Yogyakarta) และเขตปกครองพิเศษอาเจะห์ ( Nanggroe Aceh Darussalam ) และอีก 1 จังหวัดคือ จังหวัดกรุงจาการ์ตา จากโครงสร้างทางการปกครองข้างต้นจะเห็นว่ามีดินแดน 2 แห่งที่มีการปกครองแบบเขตปกครองพิเศษ แต่ทั้ง 2 เขตปกครองพิเศษดังกล่าวมีเหตุผลในการจัดตั้งที่แตกต่างกัน คือเขตปกครองพิเศษอาเจะห์เกิดขึ้นด้วยเหตุผลทางการเมือง เป็นการแก้ไขปัญหาความไม่สงบที่เกิดขึ้นในดินแดนอาเจะห์ โดยจัดตั้งเป็นเขตปกครองพิเศษในปี 1959 ส่วนเขตปกครองพิเศษยอกยาการ์ตานั้นเกิดขึ้นด้วยเหตุผลทางประวัติศาสตร์และบทบาททางการเมืองที่สุลต่านแห่งยอกยาการ์ตามีในสมัยการจัดตั้งประเทศอินโดเนเซีย ในขณะที่เขตปกครองพิเศษอาเจะห์จะผลัดเปลี่ยนกันตัวผู้ว่าราชการทำการปกครองเขตพิเศษ แต่เขตปกครองพิเศษยอกยาการ์ตาจะมีเพียงสุลต่านแห่งยอกยาการ์ตาเท่านั้นทำหน้าที่เป็นผู้ว่าราชการเขตปกครองพิเศษ ทำหน้าที่เป็นผู้นำทั้งการปกครองและผู้นำทางสังคม และด้วยสุลต่านแห่งยอกยาการ์ตาผู้มีสถานะเป็นเจ้าผู้ครองนครของยอกยาการ์ตามีบทบาททั้งสองด้านนี้เอง ทำให้ราชวงศ์แห่งยอกยาการ์ตาได้กลายเป็นราชวงศ์เดียวในประเทศอินโดเนเซียที่ยังคงมีบทบาทดังกล่าวอยู่ ราชวงศ์นี้จึงได้กลายเป็นพี่ใหญ่ของบรรดาสุลต่านและเจ้าผู้ครองนครต่างๆที่ยังคงมีอยู่ทั่วอินโดเนเซีย ซึ่งราชวงศ์สุลต่านและเจ้าผู้ครองนครต่างๆในประเทศอินโดเนเซียปัจจุบัน มีอยู่ประมาณ 49 ราชวงศ์ ในอินโดเนเซียนั้นวังเรียกว่า กราตน (Keraton) ซึ่งมีดังต่อไปนี้
อันดับ ชื่อวัง ชื่อรัฐในอดีต จังหวัดที่ตั้ง
1 วังเซียะ Istana Siak เซียะ อินดราปุรา Siak Indrapura เรียว Riau
2 วังเปอลาลาวัน Istana Pelalawan เปอลาลาวัน Pelalawan เรียว Riau
3 วังปาการูยุง Istana Pagaruyung มีนังกาบาว Minangkabau สุมาตราตะวันตก Sumatera Barat
4 วังมัยมูน Istana Maimoon เดอลี, เมดาน Deli, Medan สุมาตราเหนือ Sumatera Utara
5 วังดารุลอารีฟ Puri Darul Arif เซอร์ดัง Serdang สุมาตราเหนือ Sumatera Utara
6 วังปาเล็มบังดารุสสาลาม Palembang Darussalam ปาเล็มบัง Palembang สุมาตราใต้ Sumatera Selatan
7 วังศรีวิชัย Seri Wijaya ศรีวิชัย Seri Wijaya สุมาตราใต้ Sumatera Selatan
8 วังบันเต็น Kraton Banten บันเต็น Banten บันเต็น Banten
9 วังกาซือปุฮัน Kraton Kasepuhan จีเรบน Cirebon ชวาตะวันตก Jawa Barat
10 วังกาโนมัน Kraton Kanoman จีเรบน Cirebon ชวาตะวันตก Jawa Barat
11 วังกาจีเรบนนัน kraton Kacirebonan จีเรบน Cirebon ชวาตะวันตก Jawa Barat
12 วังสุเมอดัง Kraton Sumedang สุเมอดัง ลารัง Sumedang Larang ชวาตะวันตก Jawa Barat
13 วังกาซุนานันสุราการ์ตา Kraton Kasunanan Surakarta
กาซุนานันสุราการ์ตาฮาดีนิงกรัต Kasunanan Surakarta Hadiningrat
ชวากลาง Jawa Tengah
14 วังมังกูเนอการัน Puro Mangkunegaran มังกูเนอการัน Mangkunegaran ชวากลาง Jawa Tengah
15 วังงายอกยาการ์ตา Kraton Ngayogyakarta ยอกยาการ์ตาฮาดีนิงกรัต Ngayogyakarta Hadiningrat
ยอกยาการ์ตา Yogyakarta
16 วังปากูอาลาม Puro Pakualam ปากูอาลาม Pakualam ยอกยาการ์ตา Yogyakarta
17 วังมาชาปาฮิต Istana Majapahit มาชาปาฮิต โมโจเกอร์โต Majapahit Mojokerto ชวาตะวันออก Jawa Timur
18 วังซูเมเนป Keraton Sumenep ปานาเอ็มบาฮัน ซูเมเนป Panaembahan Sumenep ชวาตะวันออก Jawa Timur
19 วังกัดรียะห์ Istana Kadriyah ปอนเตียนัก Pontianak กาลิมันตันตะวันตก Kalimantan Barat
20 วังอัลวาซีกุบิลลาห์ Istana Alwatziqubillah ซัมบัส Sambas กาลิมันตันตะวันตก Kalimantan Barat
21 วังอามันตูบิลลาห์ Istana Amantubillah มิมปาวาห์ Mempawah กาลิมันตันตะวันตก Kalimantan Barat
22 วังกูไตการ์ตานาการาอิงมาร์ตาดีปุระ KeratonKutaiKartanegara Ing Martadipura
กูไตการ์ตานาการา อิงมาร์ตาดีปุระ Kutai Kartanegara Ing Martadipura
กาลิมันตันตะวันออก Kalimantan Timur
23 วังกุนุงตาบูร์ Istana Gunung Tabur กุนุงตาบูร์ Gunung Tabur กาลิมันตันตะวันออก Kalimantan Timur
24 วังซัมบาลียง Istana Sambaliung ซัมบาลียง Sambaliung กาลิมันตันตะวันออก Kalimantan Timur
25 วังปาเซเบอเลงกง Istana Pasir Belengkong ปาเซร์ Pasir กาลิมันตันตะวันออก Kalimanton Timur
26 วังตันหยงปาลัส Istana Tanjung Palas บูลูงัน Bulungan กาลิมันตันตะวันออก Kalimantan Timur
27 วังสุลต่านเตอร์นาเต Kerdaton sultanTernate เตอร์นาเต Ternate มาลูกูตอนเหนือ Maluku Utara
28 วังตีโดเร Istana Tidore ตีโดเร Tidore มาลูกูตอนเหนือ Maluku Utara
29 วังจัยโลโล Istana Jailolo จัยโลโล Jailolo มาลูกูตอนเหนือ Maluku Utara
30 วังบาจัน Istana Bacan บาจัน Bacan มาลูกูตอนเหนือ Maluku Utara
31 วังบีมา Istana Bima บีมา Bima นูซาอาคเนย์ตะวันตก Nusa Tenggara Barat
32 วังกูปัง Istana Kupang กูปัง Kupang นูซาอาคเนย์ตะวันออก Nusa Tenggara Timur
33 วังบัลลาลอมปัว Istana Balla Lompua โกวา Gowa สุลาเวสีตอนใต้ Sulawesi Selatan
34 วังเซาราชา Istana Saoraja บอเน Bone สุลาเวสีตอนใต้ Sulawesi Selatan
35 วังลูวู Istana Luwu ลูวู Kedatuan Luwu สุลาเวสีตอนใต้ Sulawesi Selatan
36 วังวัลโล Istana Wallo บูตน Buton สุลาเวสีอาคเนย์ SulawaesiTenggara
37 วังเกเด เมิงวี Puri Gede Mengwi บาดง Badung บาหลี Bali
38 วังเด็นปาซาร์ Puri Denpasar บาดง Badung บาหลี Bali
39 วังเจอโร กูตา Puri Jero Kuta บาดง Bandung บาหลี Bali
40 วังเปอเมอจุตัน เด็นปาซาร์ Puri Pemecutan Denpasar บาดง Bandungบาหลี Bali
41 วังเกอซีมัน Puri Kesiman บาดง Bandung บาหลี Bali
42 วังอากงบังลี Puri Agung Bangli บังลี Bangli บาหลี Bali
43 วังบูเลเล็ง Puri Buleleng บูเลเล็ง Buleleng บาหลี Bali
44 วังอากงบือละห์บาตู Puri Agung Blahbatu เกียนยา Gianya บาหลี Bali
45 วังอากงเปอเลียตัน Puri Agung Prliatan เกียนยา Gianya บาหลี Bali
46 วังอากง กลุงกุง Puri Agung Klungkung กลุงกุง Klungkung บาหลี Bali
47 วังการังกาเซ็ม Puri Karangasem การังกาเซ็ม Karangasem บาหลี Bali
48 วังอันยัร เกอรัมบีตัน Puri Anyar Kerambitan ตาบานัน Tabanan บาหลี Bali
49 วังอากง อูบุด Puri Agung ubud อูบุด Ubud บาหลี Bali
แหล่งอ้างอิง : รายชื่อบรรดาวังที่เข้าร่วมงาน Festival Kraton SeNusantara 2005
ก่อนการประกาศเอกราชของอินโดเนเซียเมื่อวันที่ 17 สิงหาคม 1945 ยอกยาการ์ตามีระบบสุลต่านปกครองอยู่ 2 แห่งคือราชวงศ์สุลต่านแห่งยอกยาการ์ตา โดยการนำของสุลต่านฮาเมงกูบูโวโน ที่ 9 (Sultan Hamengku Buwono IX) และราชวงศ์กาดีปาเต็นปากูอาลาม ( Kadipaten Paku Alam) โดยการนำของสุลต่านที่ชื่อว่าปากูอาลามที่ 8 ( Paku Alam VIII ) ทั้งสองราชวงศ์มีความสัมพันธ์ทางเครือญาติ สำหรับราชวงศ์กาดีปาเต็นปากูอาลามนั้นเริ่มตั้งแต่ปี 1813 ผู้เป็นสุลต่านคนแรกที่ใช้ชื่อว่า ศรีปากูอาลามที่ 1 ( Sri Paku Alam I ) ซึ่งเป็นต้นตระกูลราชวงศ์กาดีปาเต็นปากูอาลามนั้นเดิมมีชื่อว่า ปาเงรัน โนโตกุสุโม ( Pangeran Notokusumo ) เป็นบุตรชายของศรีสุลต่านฮาเมงกูบูโวโน ที่ 1 ( Sri Sultan Hamengku Buwono I ) ผู้ก่อตั้งราชวงศ์ยอกยาการ์ตา และศรีปากูอาลามที่ 1 เป็นน้องชายคนละแม่ของศรีสุลต่านฮาเมงกูบูโวโน ที่ 2
เมื่อมีข่าวการประกาศเอกราชของอินโดเนเซีย ทางผู้นำของราชวงศ์สุลต่านทั้งสองได้เจรจากัน เพื่อกำหนดบทบาทของตนเอง ในการพบของทั้งสองสุลต่านครั้งนั้น มีขุนนางชั้นผู้ใหญ่ที่มีบทบาทและอิทธิพลต่อราชวงศ์ทั้งสองชื่อว่า เค.อาร์.ที. ฮองโกวองโซ ( KRT Honggowongso ) เข้าร่วมด้วย และตกลงยอมรับการประกาศเอกราชของอินโดเนเซีย ครั้งนั้นนอกจากทั้งสองสุลต่านส่งสาส์นแสดงความยินดีไปยังประธานาธิบดีซูการ์โนในวันที่ 19 สิงหาคม 1945 แล้วยังส่งโทรเลขไปอีกครั้งในวันที่ 20 สิงหาคม 1945 เพื่อสนับสนุนการประกาศเอกราชของซูการ์โน-ฮัตตา ต่อมาสุลต่านทั้งสองได้พบปะกับบรรดาผู้นำหนุ่มสาวราว 100 คนจากหลากหลายสาขาอาชีพ และในวันที่ 4 กันยายน 1945 ทั้งสองสุลต่านก็ได้ประกาศให้ราชอาณาจักรที่ชื่อว่า ยอกยาการ์ตา และ กาดีปาเต็น ปากูอาลาม เข้าเป็นส่วนหนึ่งของสาธารณรัฐอินโดเนเซียในสถานะของเขตปกครองพิเศษ โดยทั้งสองสุลต่านได้ประกาศว่าทั้งสองยังเป็นผู้นำที่มีอำนาจในดินแดนของตนเอง มีความรับผิดชอบที่ขึ้นตรงต่อประธานาธิบดีอินโดเนเซีย
เพื่อให้สอดคล้องกับคำประกาศของสุลต่านทั้งสอง และเป็นไปตามนโยบายของศูนย์อำนาจที่กรุงจาการ์ตา ราวต้นเดือนกันยายน 1945 ได้มีการจัดตั้งคณะกรรมการแห่งชาติอินโดเนเซียประจำเขตปกครองพิเศษยอกยาการ์ตา (Komite Nasional Indonesia Daerah Yogyakarta ) โดยมีสมาชิก 84 คน ต่อมาเพิ่มเป็น 105 คน ทางคณะกรรมการแห่งชาติประจำเขตปกครองพิเศษยอกยาการ์ตาได้เลือกคณะทำงานในหมู่สมาชิกจำนวน 19 คนโดยมีนายโมฮัมหมัด ซอและห์ ( Mohammad Salleh ) เป็นประธานคณะทำงาน หลังจากคณะกรรมการแห่งชาติประจำเขตปกครองพิเศษยอกยาการ์ตาได้ถูกจัดตั้งเรียบร้อยแล้ว ทางสุลต่านทั้งสองจึงได้ออกคำประกาศเมื่อวันที่ 30 ตุลาคม 1945 มีใจความว่า
“ เพื่อให้การปกครองในดินแดนของเราทั้งสองสอดคล้อง กับกฏหมายหลักของประเทศ
สาธารณรัฐอินโดเนเซีย ดังนั้นคณะกรรมการแห่งชาติคณะนี้จึงมีสถานะเป็นสภา
นิติบัญญัติ ผู้เป็นตัวแทนของประชาชนในดินแดนของเราทั้งสอง เพื่อสร้างกฏหมาย
และกำหนดทิศทางการปกครองในดินแดนของเราทั้งสอง ให้เป็นไปตามความต้องการ
ของประชาชน”
คำประกาศดังกล่าวถือเป็นการสิ้นสุดการปกครองด้วยราชวงศ์สุลต่านในยอกยาการ์ตา ต่อมาทางรัฐบาลภายใต้การนำของประธานาธิบดี อาหมัด ซูการ์โน ที่กรุงจาการ์ตาได้ออกกฎหมายฉบับที่ 11 ปี 1946 ให้มีการยุบคณะกรรมการแห่งชาติประจำเขตปกครองพิเศษยอกยาการ์ตา โดยจัดตั้งสภานิติบัญญัติเขตปกครองพิเศษยอกยาการ์ตาแทน และด้วยการบริหารการปกครองของทั้งสองสุลต่านขึ้นตรงต่อประธานาธิบดี ดังนั้นทางกรุงจาการ์ตาจึงมอบอำนาจการบังคับบัญชาตำรวจให้เป็นของสุลต่านเมื่อวันที่ 23 กันยายน 1946 โดยทางสุลต่านฮาเมงกูบูโวโน ที่ 9 ได้รับแต่งตั้งเป็นผู้ว่าราชการของเขตปกครองพิเศษยอกยาการ์ตา และปากูอาลามที่ 8 เป็นรองผู้ว่าราชการของเขตปกครองพิเศษยอกยาการ์ตา แม้ว่าสุลต่านฮาเมงกูบูโวโน ที่ 9 จะเป็นผู้ว่าราชการก็ตามแต่สุลต่านต้องไปทำหน้าที่ในระดับชาติเป็นเวลานาน เช่น เป็นรองนายกรัฐมนตรี ระหว่างปี 1950-51, 1966 และรองประธานาธิบดีระหว่างปี 1973-1978 ก่อนที่จะลาออกจากตำแหน่งดังกล่าวด้วยปัญหาสุขภาพ ตลอดระยะเวลาที่ได้ทำหน้าที่ในระดับชาตินั้น ภาระหน้าที่ในตำแหน่งผู้ว่าราชการเขตปกครองพิเศษจึงตกเป็นของศรีปากูอาลาม ที่ 8 ผู้เป็นรองผู้ว่าราชการต้องทำหน้าที่แทน
การเป็นรองผู้ว่าราชการเขตปกครองพิเศษของศรีปากูอาลามสิ้นสุดลง เมื่อศรีสุลต่านฮาเมงกูบูโวโน ที่ 9 สิ้นชีพลงเมื่อวันที่ 3 ตุลาคม 1988 และหลังจากนั้นทางรัฐบาลอินโดเนเซียจึงแต่งตั้งศรีปากูอาลาม ที่ 8 เป็นรักษาการผู้ว่าราชการเขตปกครองพิเศษยอกยาการ์ตา เมื่อศรีปากูอาลาม ที่ 8 ในฐานะเป็นรักษาการผู้ว่าราชการเขตปกครองพิเศษสิ้นชีพลงในปี 1998 ศรีสุลต่านฮาเมงกูบูโวโนที่ 10 จึงได้รับการแต่งตั้งเป็นผู้ว่าราชการเขตปกครองพิเศษต่อจากบิดาของเขาที่ชื่อ ศรีสุลต่านฮาเมงกูบูโวโน ที่ 9 และศรีปากูอาลาม ที่ 9 บุตรของศรีปากูอาลาม ที่ 8 ก็ได้รับแต่งตั้งเป็นรองผู้ว่าราชการเขตปกครองพิเศษ สำหรับศรีสุลต่านฮาเมงกูบูโวโน ที่ 10 นั้นเดิมมีชื่อก่อนขึ้นเป็นสุลต่านแห่งยอกยาการ์ตาว่า เบินโดโร ราเด่น มัส เฮร์จูโน ดาร์ปีโต ( Bendoro Raden Mas Herjuno Darpito ) เขาขึ้นเป็นสุลต่านเมื่อ 7 มีนาคม 1989 จะเห็นได้ว่าการสืบทอดอำนาจตามระบบสุลต่านยังคงมีอยู่ในเขตปกครองพิเศษยอกยาการ์ตา ซึ่งมีประชากรทั้งหมดมากกว่า 3 ล้านคน
ในบรรดาระบบสุลต่านทั้ง 49 ราชวงศ์นั้น ยังคงมีการประกอบพิธีการแต่งตั้งสุลต่าน ซึ่งได้รับการยอมรับจากสังคมพื้นเมืองดังที่กล่าวมาแล้ว ถึงอย่างไรก็ตามในบรรดาระบบสุลต่านเหล่านั้นในปัจจุบันมีอยู่ 2 ราชวงศ์ที่มีปัญหาภายในคือสุลต่านแห่งวังกาโนมาน(Kraton Kanoman) และสุลต่านแห่งวังสุราการ์ตา(Kraton Surakarata) ด้วยทั้ง 2 ราชวงศ์นั้นมีการแย่งชิงราชบัลลังก์กันจนทำให้เกิดสุลต่าน 2 คนในของแต่ละวัง ราชวงศ์สุลต่านแห่งกาโนมาน นับเป็นราชวงศ์แรกที่เกิดปัญหาขึ้นในปัจจุบัน ด้วยหลังจากสุลต่านจาลาลุดิน (Sultan Jalaludin) หรือสุลต่านกาโนมานที่ 11 (Sultan Kanoman XI)ได้สิ้นชีพ ก็เกิดการแย่งชิงกันเป็นสุลต่านองค์ต่อไประหว่างสุลต่านเอมีรุดิน (Sultan Emirudin) ผู้เป็นบุตรจากภรรยาคนแรกของสุลต่านจาลาลุดิน กับสุลต่านซาลาดิน (Sultan Saladin) ผู้เป็นบุตรที่เกิดจากภรรยาคนที่สองของสุลต่านจาลาลุดิน เดิมนั้นสุลต่าน เอมีรุดินหรือสุลต่านกาโนมานที่ 12 (Sultan Kanoman XII) มีความต้องการที่จะประนีประนอมกับสุลต่านซาลาดิน โดยการเสนอมอบตำแหน่ง Patih (ตำแหน่งขุนนางชั้นสูงในระบบสุลต่านของชวา)แก่สุลต่านซาลาดิน แต่สุลต่านซาลาดินได้ปฎิเสธข้อเสนอดังกล่าว โดยต่อมาสุลต่านซาลาดินประกาศตั้งตัวเองเป็นสุลต่านคนต่อไป โดยใช้ชื่อว่าสุลต่านกาโนมานที่ 12 (Sultan Kanoman XII) เช่นเดียวกันกับสุลต่านเอมีรุดิน การประกาศว่าเป็นสุลต่านกาโนมานที่ 12 ของสุลต่านซาลาดินนั้น เขาใช้หลักฐานหนังสือที่สุลต่านจาลาลุดินเขียนขึ้น กล่าวถึงความต้องการที่จะมอบราชบัลลังก์ให้สุลต่านซาลาดินเป็นสุลต่านคนต่อไป ทางสุลต่านเอมีรุดินแสดงความสงสัยว่าหนังสือดังกล่าวจะเป็นหนังสือปลอม ด้วยหนังสือฉบับนั้นไม่มีพยานขณะที่เขียนขึ้น ความขัดแย้งของสุลต่านในวังกาโนมาน ก็ยังคงเป็นปัญหาที่ยังไม่สามรถแก้ไขจนถึงปัจจุบัน
ราชวงศ์สุลต่านแห่งที่สองที่เป็นปัญหาคือ ราชวงศ์สุลต่านแห่งสุราการ์ตา (Kraton Surakarta) มีความขัดแย้งกันจนทำให้เกิดสุลต่าน 2 คนในวังเดียวกันเช่นกัน โดยทั้งสองใช้นามเหมือนกันนั้นคือ ปากูบูโวโน ที่ 13 ( Paku Buwono XIII ) ความขัดแย้งดังกล่าวเป็นความขัดแย้งระหว่างทายาทแห่งวังสุราการ์ตา คือ จี.เค.พี.เอส. ฮางาเบฮี ( GKPS Hangabehi ) กับจี.เค.พี.เอส. เปโจโวลัน ( GKPS Pedjowoelan ) ความขัดแย้งแห่งราชวงศ์แห่งสุราการ์ตามีความรุนแรงกว่าราชวงศ์กาโนมาน เพราะความขัดแย้งของราชวงศ์แห่งสุราการ์ตานั้นทำให้บรรดาผู้มีชื่อเสียงในระดับประเทศของอินโดนีเซีย เช่น พล.อ. วีรันโต วีโรฮาดีนาโฆโร ( Wiranto Wirohadinagoro ) อดีตผู้บัญชาการทหารสูงสุด, ดร. อามีน ราอิส ( Dr. Amien Rais ) อดีตประธานสภาผู้แทนราษฎร, ซุซีโล บัมบัง ยุโธโยโน ( Susilo Bambang Yudhoyono ) ประธานาธิบดีแห่งอินโดเนเซีย ต้องเป็นตัวกลางในการไกล่เกลี่ยปัญหาความขัดแย้งดังกล่าว ถึงอย่างไรก็ตาม กลุ่มบุคคลดังกล่าวก็ไม่ประสบความสำเร็จในการแก้ไขปัญหาความขัดแย้งนั้น
แม้ประเทศอินโดเนเซียจะมีระบบการปกครองแบบสาธารณรัฐ แต่ภายในระบบสาธารณรัฐนั้นยังคงมีระบบสุลต่าน ซึ่งพวกเราจำนวนไม่น้อยที่ไม่เคยได้ยินถึงความคงอยู่ของระบบสุลต่านในสาธารณรัฐอินโดเนเซีย จะเห็นได้ว่าแม้ประเทศอินโดนีเซียจะตั้งอยู่ไม่ห่างจากประเทศไทยมากนัก จนอาจเรียกได้ว่าเป็นประเทศเพื่อนบ้าน แต่การรับรู้เกี่ยวกับอินโดเนเซียของพวกเรายังมีความจำกัดอยู่ ดังนั้นในฐานะที่ประเทศอินโดเนเซียมีบทบาทในกลุ่มประเทศอาเซียน เราจึงจำเป็นต้องทำความรู้จักประเทศอินโดเนเซียให้มากขึ้นกว่าที่เป็นอยู่ในปัจจุบัน.
อ้างอิง :
Agung Nugroho.Konflik Kanoman, Memang Warisan.Pikiran Rakyat. Kamis, 10 Juni 2004.
Beek, Aart Van. 1990. Life in Javanese Kraton. Singapore : Oxford University Press
Kraton Yogyakarta.2002.Kraton Yogya : The History and Culture Heritage. Jakarta : Kraton Ngayogyakarta Hadiningrat and Indonesia Marketing Association.
Syaiful Amin. Kubu Hangabehi Gelar Upacara Minta Restu Ratu Kidul. Tempo 09 Februari 2005
Yayasan Bhakti Wawasan Nusantara. 1992. Profil Propinsi Republik Indonesia: Daerah Istimewa Yogyakarta.Jakarta.
สมัครสมาชิก:
บทความ (Atom)
